Cobori su srednjovekovna vlastelinska i plemićka porodica, koja je u jugozapadnom delu kraljevske Bodroške županije utemeljila naselje Sentmihalj. Vremenom, ovo naselje će se uzdizati i prerasti u jedan od najznačajnijih gradova Bačke, od polovine 16. veka nazvan današnjim imenom Sombor. Za porodicu Cobor neposredno je vezan jednoipovekovni uspon naselja [Cobor]Sentmihalj, od neznatnog vlastelinskog poseda, do jednog od tri najvažnija gradska središta na prostoru srednjovekovne Bodroške i Bačke županije.
Detalj sa porodičnog grba Cobora u kome nad štitom stoji roda sa ribom u kljunu, možda upućuje na činjenicu da je rodonačelnik ove porodice pripadao redu nadzornika nekog od kraljevskih ili crkvenih ribnjaka (magistri piscinarum), kakvih je bilo više u predelima oko Bodroga i Koluta. Početkom 14. veka došlo je do dinastičke promene u Ugarskoj, pa su stare i velike plemićke porodice izgubile na značaju. Novi posednici sticali su imanja darovnicom kralja Karla Roberta, prvog ugarskog vladara iz Anžujske dinastije, koji je, početkom 14. veka, u vreme borbe za ugarski presto, najsnažnije uporište imao upravo na prostorima južne Ugarske.
Najstariji sačuvan arhivski zapis o precima porodice Cobor zabeležen je početkom jula 1334. godine, kada je u dokumentu kaptola u Baču pomenut Cobur, sin Mihaila od Janošija (Chobur filius Michaelis de Yuanusy), kao svedok koga predlaže jedna od strana u sporu o posedu Čente, koji se nalazio u susedstvu županijskog središta Bodroga. Pomenuti Cobur pripadao je sitnoj vlasteli i, sa još nekoliko vlastelinskih porodica, delio je skromne posede naselja Janoši, koje se, prema kasnijim podacima, nalazilo severozapadno od današnjeg Sombora, na prostoru između rečice Mostonge i Dunava. Njegovo retko ime vremenom se pretvorilo u nasledno porodično prezime njegovih potomaka, pisano ispočetka sa oblicima Chobur, Chobor, Chubor i Chubur, a od početka 15. veka sa oblikom Czobor, koji će se i ustaliti. Time je Cobur, sin Mihajla od Janošija, postao rodonačelnik porodice koja će, tokom narednih decenija i vekova, postati jedna od moćnijih i uticajnijih ugarskih plemićkih porodica, a njegovo ime naći će se u toponimskoj osnovi današnjeg Sombora.
Osim u navedenom izvorniku iz 1334. godine, o samom Coburu nema drugih dostupnih tragova, ali se tokom narednih godina i decenija javljaju njegovi sinovi i unuci, kao neposredni naslednici njegovog vlastelinskog poseda. Coburov sin Jovan (Johanne filio Chubur) zapisan je kao svedok u jednoj imovinskoj istrazi 1338. godine, a njegov drugi sin Nikola (Nicolaum filium Chobur de Juanusy) nalazio se 1364. g. među zakletim prisednicima (većnicima) skupštine Bodroške županije.
Nikola je imao tri sina: Mihaila (II), Jovana (II) i Stefana, od kojih su prva dvojica zabeležena početkom osamdesetih godina 14. veka, kada je, izgleda, došlo do smene treće i četvrte generacije ove porodice (I: Mihailo → II: Cobur → III: Jovan i Nikola → IV: Mihailo II, Jovan II i Stefan). Tokom 1380/81. g. Mihailo, sin Nikole od Janošija, vodio je spor zbog pustošenja šuma na posedu Janoši, a od polovine te dekade, kao porodični starešina, javlja se Nikolin drugi sin Jovan, koji se 1384. g. žalio na štetu počinjenu na njegovim posedima u Janošiju.
Za ime Coburovog unuka i Nikolinog sina Jovana vezana je i prva arhivska beleška o postojanju naselja Sentmihalj, preteče današnjeg Sombora. Prilikom zasedanja skupštine Bodroške županije, koja je završena 7. maja 1391. g. u Bodrogu, pod predsedništvom mačvanskog bana i velikog bodroškog župana Stefana Lašoncija, osuđena su i oglašena 72 lopova, razbojnika, razbojnička jataka i ubice na teritoriji županije, a među označenim lopovima nalazio se i mesar Gere iz Sentmihalja, za koga je naznačeno da je kmet Jovana zvanog Cobor iz istog mesta (furem Gere carnificem de Zentmihal Jobagionem Johannis dicti Chobor de eadem). Kako će se videti iz jednog naknadnog sudskog dokumenta u kome je navedeno da su Cobori 1438. g. prikazali sudu tri darovne povelje kralja Žigmunda za svoje posede u Sentmihalju, Janošiju i Halmošu, možemo da zaključimo da je naselje Sentmihalj postalo posed Cobora tokom prvih godina vlasti Žigmunda Luksemburškog, između 1387. godine, kada je Žigmund stupio na ugarski presto, i 1391. godine, kada je ovo naselje već zabeleženo kao posed Jovana Cobora.
Porodica Cobor i nаselje Sentmihalj ponovo su zabeleženi 1399. g. u jednom aktu o razgraničenju poseda i podeli dobara u severoistočnoj okolini današnjeg Sombora, koje je izvršio Bački kaptol, a u kojem su učestvovali i Jovan i Stefan Cobor, plemići od Sentmihalja (Johanes et Stephani Chubor dicti nobilium de Zent Mihaly).
Nekoliko godina kasnije, u kolebanju između ugarskog kralja Žigmunda Luksemburškog i Ladislava Anžujskog, kandidata za presto pobunjenih ugarskih velikaša, sentmihaljski Cobori su se opredelili protiv kralja Žigmunda. Jovan Cobor je u vreme pobune bio familijar jednog od predvodnika ustanka, erdeljskog vojvode Nikole Marcalija, ali je, ubrzo, kako se ispostavilo prilikom kasnijeg sudskog isleđenja, napustio Marcalija i njegove ustanike, pa kraljevi posedi, ljudi i interesi nisu pretrpeli zbog njega nikakvu štetu. Nakon što se, krajem leta i početkom jeseni 1403. godine, ponovo učvrstio na vlasti, kralj Žigmund je, već krajem oktobra iste godine, kaznio Jovana Cobora (Johannis dicti Chobwor) zbog neverstva prema kruni. Njegov posed Sentmihalj, koji je u ovom dokumentu prvi put zapisan sa pridevskim dodatkom imena porodice kao Coborsentmihalj (Czoborszentmihal), kao i susedne posede Janoši i Halmoš, kralj je dodelio svom pristalici Ladislavu (II) Silađiju, koji se istakao u službi mačvanskog bana i bodroškog velikog župana Jovana Marotija. Poučen prethodnim iskustvima, kralj Žigmund je u pobedi iskazao milosrđe prema protivnicima, pa je ubrzo proglašena amnestija za sve pobunjenike koji su se pokorili njegovoj vlasti, te je i Jovan, sin Nikole od Sentmihalja (Johanes filius Nicolai de Zent Mihaly), zatražio i u decembru 1403. g. dobio kraljevsku milost i oproštaj glavi, posedima, stvarima i dobrima njegovim, ali mu oduzeta imanja nisu u celosti vraćena. Do kraja prve decenije XV veka posedi Cobora, u vlasništvu porodice Silađi, vraćeni su u posed kralja, te ih je on, polovinom 1411. godine, predao u vlasništvo plemića Bertoka od Bie iz Piliške županije, kao zamenu za njegov posed koji je darovao srpskom despotu Stefanu Lazareviću. Time je začet kasniji dugogodišnji sudski spor između Bertkovih i Coborovih naslednika, koji će trajati sve do polovine XV veka. Prema podatku iz 1412. g. Cobori su u rezidencijalnom posedu [Cobor]Sentmihalju imali svoju kuriju (plemićku kuću).
Zbog konfiskacija poseda, Cobori u naredne dve decenije nisu imali istaknutiju ulogu u životu Bodroške županije. Jovanov stariji sin Mihailo (III) Cobor nalazio se daleko od svojih poseda u Sentmihalju i započeo je vojnu karijeru, tokom koje je uspešno učestvovao u višegodišnjim sukobima kralja Žigmunda sa češkim husitima (1419-1434). Zbog odane službe i ratnih zasluga, kao i na molbu svog rizničara Mihaila Orsaga od Guta, kralj Žigmund je, pred kraj života, krajem avgusta 1437. godine, izdao povelju kojom dozvoljava Mihailu Coboru i njegovom bratu Matiji da pred sudom palatina ili upravnikom kraljevskih poseda pokrenu sudski spor za povraćaj delova poseda Coborsentmihalj (Czoborzenthmihaly), Janoši i Halmoš, koji su svojevremeno bili oduzeti njihovom ocu Jovanu.
Nakon smrti kralja Žigmunda započeo je uspon porodice Cobor, koji će imati kontinuitet u nekoliko pokolenja. Mihailo (III) Cobor će se pokazati kao darovit vojnik, ali i umešan i promišljen vlastelin i plemić, koji će, svojim sposobnostima i političkim vezama, sebi i potomcima široko otvoriti puteve uspona. Na njegovu karijeru uticao je, verovatno, i brak sa Anom, kćeri Filipa Selešija, budimskog kastelana, a na ovaj položaj, nešto kasnije, dospeće i sam Mihailo Cobor. Za relativno kratko vreme on će postati obnovitelj starih porodičnih imanja, steći će brojne nove posede kako u neposrednom okruženju svog porodičnog jezgra, tako i u županijama na severu Ugarske, i biće začetnik nove, politički izuzetno prodorne i uticajne grane porodice Cobor, čiji će potomci obavljati visoka državna zvanja u Ugarskoj tokom naredna tri veka.
Do 1447. g. završena je i dugogodišnja parnica sa naslednicima Bertoka, pa su, posle 44 godine od delimične konfiskacije, posedi Coborsentmihalj, Janoši i Halmoš ponovo u potpunosti predati svojim nekadašnjim vlasnicima. Cobore će kaptol u Baču 1450. g. i formalno uvesti u nekadašnje posede, a 1457. g. Mihailo Cobor će zamoliti kralja Ladislava V da poveljom potvrdi rešenje palatina Lerinca Hedervarija o vraćanju njihovih poseda Coborsentmihalj, Janoši i Halmoš iz 1447. godine, pa je kralj iste godine objavio povelju kojom je potvrdio da ova tri poseda pripadaju Mihailu (III) Coboru i njegovim sinovima Jovanu (III), Emeriku i Martinu, kao i Andriji, sinu Mihailovog tada već pokojnog brata Matije. Mihailov brat Matija Cobor, zabeležen sa dodatkom „sentmihaljski“ (Szentmihaly Chobor Matyas), bio je 1453. g. većnik skupštine Bodroške županije, odnosno sudskog stola, koji je zasedao u naselju Hajsentlerinc. Mihailo Cobor je napredovao i u državnoj službi, te se 1454. i 1455. g. nalazio na položaju velikog župana Boršodske i Gomorske županije, na severu Ugarske, a zatim je 1456. g. bio i podupravitelj kraljevskog dvora (magister curie), kada mu je kralj Ladislav darovao i nove posede u Bodroškoj županiji.
Nov uspon Cobora, kada je reč o povećanju broja poseda, značaju službenih položaja i primljenih dostojanstava, dogodio se u vreme vladavine znamenitog mađarskog kralja Matije I Korvina, između 1458. i 1490. godine. Činjenica da je Mihailo Guti Orsag, ugarski državnik i pripadnik najvišeg plemstva, čiji je Mihailo Cobor bio familijar, postao ugarski palatin već u prvoj godini vlasti mladog kralja, te da se na tom najvišem državnom položaju nalazio 26 godina, sve do smrti, svakako je uticala i na napredovanje Cobora u vreme vladavine kralja Matije. Mihailo Cobor je, preko Anke (sestre od strica), bio u srodstvu i sa Mihailom Silađijem, ujakom kralja Matije, koji je imao najveće zasluge za dovođenje svog nećaka na ugarski presto, pa je i ta činjenica znatno mogla da utiče na uspon porodice Cobor. Godine 1458. g. Mihailo je bio na dužnosti kastelana (kapetana utvrđenja) u Budimu, a o značaju i uticaju ovog položaja govori i činjenica kako je, pred tek izabranim kraljem Matijom, koji je doveden iz Praga u prestoni Budim, Cobor otvorio kapiju grada, ali nije dopustio da kralj uđe u utvrđenje sve dok su se glavni plemićki redovi zakleli na vernost novom vladaru.
Početkom šezdesetih godina 15. veka Mihailo je upravnik dvora i imanja Jelisavete (rođ. Silađi), majke kralja Matije, sa kojom je bio u srodstvu (Michaelem Czobor Senescal Illustrîs Domine Elizabeth). Između 1465. i 1467. g. on se ponovo nalazio na mestu komandanta budimske tvrđave, a njegovi posedi u okolini porodičnog jezgra, naselja Coborsentmihalj, kao i na severu Ugarske, postepeno su se, ali sigurno i stalno, uvećavali.
Plemićki grb: osnovni plemićki grb Cobora potiče iz maja 1458. godine, kada je, svega nekoliko meseci po stupanju na presto, mladi ugarski kralj Matija darovao Mihailu Coboru (Michaeli Czobor dicto de Szent Mihaly, nobili comitatus de Bodrogh) povelju o plemićkom grbu, koji su on i njegovi naslednici mogli da koriste na uobičajen način i sa svim privilegijama koje posedovanje grba donosi. Sadržina povelje o dodeli grba (bez opisa grba i grbovnice) sačuvana je samo u overenom prepisu iz 1783. godine. Najraniji primer porodičnog grba Cobora nalazi se na istočnom zidu katedrale Sv. Martina u Požunu (Bratislavi), inače krunidbene crkve ugarskih vladara, a potiče s kraja osamdesetih godina 15. veka, kada je jedan od ktitora ove crkve bio i Mihailov sin Emerik Cobor, tada župan Požunske županije. Na plavom polju štita ukrštena su dva bela nojeva pera sa zlatnim polumesecom iznad i srebrnom šestokrakom zvezdom ispod pera. Sličan grb porodice Cobor, sa malom razlikom u detaljima, nalazi se u opisu grba i na pečatu Gašparovih sinova Emerika (II) i Pavla Cobora (1550, 1579), kao i na pečatu Mihaila (IV), sina Emerika (II) Cobora (1580). Grofovski grb Cobora, koji predstavlja kasniju heraldičku tvorevinu, sačuvan je u Franjevačkoj crkvi u Požunu, a prema zapisu oko grba potiče iz 1664. g. i odnosi se na grofa Emerika (III) Cobora, potomka Mihaila (III) Cobora u petom kolenu. U središtu kvadriranog štita grba umetnut je manji štit, u kome je sačuvan izgled starog grba porodice Cobor, iznad koga se nalazila kraljevska kruna iz koje se uzdizao mađarski dvostruki krst. Sva četiri polja štita bila su crvena. U prvom i četvrtom nalazila se kruna na crnom tlu, sa stojećim krunisanim lavom između bivoljih rogova (okrenutim na desnu, odnosno levu stranu), a u drugom i trećem iz krune se, između bivoljih rogova, uzdizao stojeći jednorog, okrenut na desnu, odnosno levu stranu. Iznad štita su se nalazile tri kacige sa kraljevskim krunama. Iz leve krune uzdizao se stojeći krunisan lav između bivolskih rogova, iz središnje čaplja sa ribom u kljunu između dva nojeva pera i pticom u letu iznad nje, a iz desne stojeći jednorog između bivolskih rogova. Plašt sa leve strane štita bio je zlatno-plav, a sa desne srebrno-crven (isti grb je 1652. g. prikazan i kao znamen Valentina, sina Emerika III Cobora).
Do smene generacija u plemićkoj porodici Cobor došlo je krajem šezdesetih godina 15. veka, kada je Mihaila, koji se posle 1468. g. ne javlja u arhivskim dokumentima, nasledio najstariji sin Jovan, koji je 1469. g. zabeležen kao dvoranin kralja Matije Korvina (Joannis Czobor de Czoborzetnhmihal aulae nostrae familiaris), od koga je zatražio, i krajem iste godine dobio dozvolu da, sa braćom Martinom i Emerikom, podigne u svom naselju Coborsentmihalj, u Bodroškoj županiji, kameni ili drven dvorac ili tvrđavu sa zidinama (in terittorio possesionne sue Czoborzenthmihal predicte in Comitatu de Bodrogh habitae… unum Castellum seu Fortalitum Ligneum aut Lapideum cum propugnatulis), koja će, najkasnije do juna 1476. godine, biti završena.
Jačanjem Cobora jačale su i njihove ambicije da svom rezidencijalnom jezgru daju što urbanije odlike, koje bi ga učinile sličnim drugim istaknutijim naseljima po okolnim ugarskim županijama. Uz kaštel i tvrđavu, jedan od neophodnih preduslova za takav status bio je da Coborsentmihalj postane i duhovno središte. Ubrzo po završetku izgradnje porodičnog kaštela, Jovan Cobor se pismom obratio papi Sikstu IV, sa molbom da mu se, zbog ljubavi prema redu braće propovednika i želje da razmeni zemaljsko za nebesko i prolazno za večno, odobri da na svom posedu Coborsentmihalj podigne manastir za monahe dominikanskog reda. Papa je dozvolu za podizanje manastira dao 3. januara 1479. godine, a u njoj Jovana Cobora naziva gospodarem mesta koje je prvi put zapisano samo sa imenom Cobor (Ioannis Zubor, domini loci de Zubor), a koje je crkveno potpadalo pod biskupiju u Baču (Baciensis dioecesis). Prema darovnoj diplomi braće Jovana, Emerika i Martina Cobora iz 1481. godine, dominikancima su, za spasenje svojih duša, podigli i darovali crkvu Uspenja Presvete Bogorodice (Uznesenja Blažene Djevice Marije) i ustupili su im nekadašnju kuriju Andrije Cobora (svog pokojnog brata od strica), sa vrtom i svim zgradama, a darovali su im i nekoliko okolnih poseda. Kao što je izgradnja kaštela Coborovih sa tvrđavom učinila da Coborsentmihalj bude uzdignut iz svog ruralnog okruženja, tako je i dominikanski manastir, nad kojim su Cobori imali patronatsko pravo, učinio Coborsenmihalj sedištem jednog od monaških „prosjačkih redova“, koji su u srednjovekovnim katoličkim zemljama, tradicionalno, bili vezani za gradske sredine.
Uz nove kraljevske darovnice, koje su im dodeljene tokom 1480. i 1481. godine, posedi Cobora postali su teritorijalno najrasprostranjeniji u Bodroškoj županiji, a broj poseda, koji su, delimično ili u celosti, pripadali ovoj porodici, popeo se krajem 15. veka na preko četrdeset. Jovan Cobor je u leto 1481. g. bio izabran za zastupnika Bodroške županije na državnom ugarskom Saboru, a naredne dve godine bio je i podžupan ove županije, nakon čega više nije zabeležen. Oba Jovanova mlađa brata (Emerik i Martin Cobor) zabeležena su 1484. g. kao kraljevski dvorani. Oni će narednih godina imati zapaženu političku ulogu u Ugarskoj. Braća Cobor su učestvovala u uspešnim vojnim kampanjama kralja Matije protiv cara Fridriha III, između 1482. i 1487. godine, a 1486. g. obojica su zabeležena kao dvorski vitezovi. Verovatno su u to vreme dobili i grofovske titule (comes castri), sa kojima su zabeleženi od devedesetih godina 15. veka. Od 1488. do 1491. g. Emerik Cobor je bio na položaju velikog župana Požunske županije, a Martin Cobor je 1490. g. kraljevski kapetan u Egemburgu i Radi.
Kada je u proleće 1490. godine, posle 32 godine vladavine, iznenada preminuo kralj Matija I Korvin i kada je na ugarskom prestolu došlo do dinastičke promene, Cobori su se uspešno uklopili u nov režim. Uspeli su da ojačaju svoj položaj među uticajnim plemstvom već tokom prvih godina vladavine novog ugarskog kralja Vladislava II Jagelonca, dotadašnjeg kralja Češke, koji je, po vladarskim i državničkim sposobnostima i autoritetu, predstavljao tek bledu senku svog prethodnika. Već u prvim godinama vladavine kralja Vladislava II Emerik i Martin su dobili nova visoka zvanja i obavljali su najosetljivije političke i diplomatske misije. Martin Cobor je 1493/94. g. zabeležen kao ban beogradske tvrđave (Martinus Czobor de Czobor Sz. Mihaly, bani castri Nandor Albensis), a 1497. g. bio je ban iločke tvrđave u Sremu.
Posebno je, tokom vladavine kralja Vladislava II, bila zapažena diplomatska aktivnost braće Cobor, prvo Emerikova, a zatim i Martinova, u nekoliko ključnih državnih diplomatskih misija. Emerika, koji se nekoliko godina ranije (1488) već dokazao kao strpljiv i umešan pregovarač kralja Matije na turskoj Porti, uputio je 1492. g. i kralj Vladislav, kao svog zastupnika, u Carigrad, gde je pregovarao o produžetku prethodnog primirja, koje je isteklo 1491. godine. Aprila 1495. g. Emerik Cobor se ponovo spremao za Carigrad, na pregovore sa portom, a prilikom ovog boravka Emerik Cobor je uspeo da zaključi nov ugovor o trogodišnjem primirju između Ugarske i Turske. Pred istek ugovora o primirju on je, 1498. godine, kao kraljevski izaslanik, ponovo krenuo u Carigrad na nove pregovore. Emerik, koji je te godine zabeležen sa titulom kraljevskog savetnika (consiliarii regii), a koga turski izvori beleže kao Emira Sobora, zaključio je sa portom nov ugovor o primirju i vratio se u Ugarsku sa bogatim darovima. On je, zatim, u više navrata, boravio i u diplomatskim misijama u Moldaviji, na dvoru moldavskog vojvode Stefana III, a zatim i u Krakovu, na dvoru poljskih kraljeva Jovana Alberta, Aleksandra i Sigmunda. U novembru 1510. g. kralj Vladislav je imenovao Emerika Cobora za svog vanrednog izaslanika i dao mu puno ovlašćenje da sa velikim moskovskim knezom Vasilijem III (ocem prvog ruskog cara Ivana IV Groznog) pregovara o pomoći u borbi protiv Tatara. Početkom 16. veka (1502) Emerik Cobor je, kao kraljevski izaslanik, predvodio i nekoliko županijskih pukova ugarske vojske, koja je prodrla u Bosnu.
U diplomatskim misijama bio je i Emerikov brat Martin Cobor, koji je 1496. g. boravio u Rimu, a 1503. g. zamenio je brata kao izaslanik kralja Vladislava u Carigradu, gde je, posle ugarsko-turskih sukoba tokom 1501/02. godine, uspeo da sklopi sedmogodišnje primirje. Martin Cobor je bio uz kralja Vladislava i u Pragu 1509. godine, prilikom dolaska izaslanika cara Maksimilijana Habzburškog i francuskog kralja Luja XII, koji su mu u ime svojih vladara predložili da od Venecije preuzme Dalmaciju i da je ponovo pripoji ugarskoj kruni, pa je kralj poslao Martina Cobora istaknutijim „ilirskim“ plemićima, sa naredbom da se okupe u Budimu i rasprave najbolji način za povratak Dalmacije. Još jednu uspešnu diplomatsku misiju kod turskog sultana Selima I, u Carigradu i Jedrenu, Martin Cobor će preuzeti u leto 1513. godine. U turskim diplomatskim izvorima Emerik i Martin Cobor ostaće zapisani kao braća Čopurlu (Çopurlu kardeşlerin). Od ovog vremena Cobori, kao kraljevske darove, ne dobijaju više samo male posede u okolini svog vlastelinskog jezgra, već postaju vlasnici velikih poseda – kaštela i tvrđava (Holič i Elesko) u severnim županijama Ugarske kraljevine.
Krajem 15. veka kralj Vladislav II je sproveo reforme državne uprave, kojima je uvedeno pravilo da se na neke dužnosti istovremeno postave po dve ličnosti. Tada je, posle više od dva veka, odvojena i dužnost mačvanskog bana od dužnosti bodroškog župana, pa su početkom juna 1498. g. braća Emerik i Martin Cobor od Coborsentmihalja kraljevom naredbom postavljeni za velike župane Bodroške županije, o čemu je kralj zvanično izvestio županiju, sa naredbom da svi prihvate nove župane u tom svojstvu. Emerik Cobor je kratko ostao na dužnosti bodroškog župana jer je već 1500. g. postavljen za kraljevskog komornika soli u Erdelju i sa tom titulom je bio potpisan sve do 1506. godine.
Urbani razvoj Coborsentmihalja morao je biti ubrzan dolaskom Cobora na dužnost bodroških velikih župana, pa je njihovo naselje, verovatno, predstavljalo nezvanično županijsko središte tokom 14 narednih godina. Kada je 19. oktobra 1500. g. u njemu, na proputovanju za Bač, kratko boravio poljski vojvoda (i kasniji poljski kralj) Žigmund, u njegovoj beležnici ostao je zapis o trošku (tri ugarska denara utrošena na berberina) načinjenom u naselju Czombor Villa Sancti Michaelis. Poljski herceg ostavlja tako prvi zapisan trag imena naselja (Czombor), koji upućuje na buduće ime grada Sombora, te ukazuje na mpoguće vreme u kome je nastao preobražaj skraćenog gradskog imena Cobor u Sombor. Coborsentmihalj je, krajem 15. i početkom 16. veka, spadao u red naselja sa uređenim trgom (vašarom), kakvih je u Bodroškoj županiji tada bilo dvadesetak. Kada su Cobori upravljali Bodroškom županijom i kada je Coborsentmihalj predstavljao administrativno županijsko središte, svakako je rastao i njegov trgovački značaj, pa će ovo naselje, početkom druge decenije 16. veka, uz Bač i Titel, već spadati u red najvažnijih bačkih naselja.
Emerik i Martin Cobor su, početkom 16. veka, bili u dužem međusobnom imovinskom sporu, čije će se rešenje odnositi i na njihovo porodično jezgro Coborsentmihalj. Martin je pred kraljem podneo tužbu protiv Emerika, ali su se braća, pre parnice, u sredu nakon Velike Gospojine 1507. godine, dogovorila o podeli imovine, pa su o prestanku imovinskog spora i prihvatanju posredovanja sudija, u ime svojih porodica, Emerik i Martin izvestili ugarskog palatina Emerika Perenjija. Sporazum o podeli imovine predvideo je, osim ostalog, da Martinu Coboru pripadne utvrđen dvor u Coborsentmihalju, u kome on inače već prebiva i stanuje (castellum Czoborzenthmyhal in de Bodrog cum suis pertinenciis ad inhabitandum et pro loco quidem mansionis dicti Martini Czobor… reliquissent), i to polovina u trajno vlasništvo, a druga polovina, koja ostaje u posedu Emerika Cobora, data mu je na plodouživanje, s pravom upotrebe i ubiranja prihoda.
Ubrzo nakon Dožine seljačke bune, daleko izvan svog domicilnog poseda u Coborsentmihalju, preminuli su Martin Cobor (krajem 1514) i Emerik Cobor (početkom proleća 1516). Iza njih je, kao jedini muški naslednik ove porodice, ostao Emerikov sin Gašpar. Dokumenta ne beleže dalju sudbinu poseda naslednika Emerika i Martina Cobora u Bodroškoj županiji, niti veze koje su Cobori imali sa svojom ranijom porodičnom rezidencijom u naselju Coborsentmihalj. Porodica Cobor, koja više nije živela na prostorima Bodroške županije, i dalje će imati istaknutu ulogu u političkom životu Ugarske. Potomci Emerika Cobora i njegovog sina Gašpara obavljaće značajne državne dužnosti tokom 16, 17. i početkom 18. veka, a pripadaće redu mađarskog plemstva koje je priznalo vladalačku kuću Habzburga. Polovinom 16. veka Cobori će se višestruko rodbinski povezati i sa porodicom poslednjeg srpskog despota Pavla Bakića, zapovednika srpskih pešadijskih, konjičkih i šajkaških četa.
Svoje pravo na nekadašnje predačke posede u Bodroškoj županiji Cobori će pokušavati da zadrže još puna dva veka. Ugarski palatin-guverner Emerik II Cobor, sin Gašpara, a unuk Emerika Cobora, pokušao je 1579. g. naplatu vlastelinskih prihoda u naseljima Coborsentmihalj (tad već Sombor), Halmoš, Janoši, Sentpal, Toplica, Santovo, Bereg i druga, koja su se već decenijama, nalazila pod neposrednom turskom državnom upravom. I početkom 18. veka, skoro četiri decenije nakon povlačenja Turaka iz Bačke, grof Marko Cobor, veliki župan Bodroške županije, sačinio je krajem 1724. g. popis plemićkih poseda svojih predaka u Bodroškoj županiji, iz vremena pre Mohačke bitke, u kome navodi da Cobori polažu nasledna prava na posede (naselja): Sombor, Pašina Ada, Veliki Monoštor (drugim imenom Bodrog), Štrbac, Kolut, Bereg, Santovo, Dautovo, Riđica, Kaćmar i Radonić, kao i na pustare koje su se nalazile na prostoru između Baje, Subotice i Sombora: Ištvan-međe, Čavolj, Rim, Borota, Sentivan, Matehaz, Meteović, Zide, Keloš, Jankovac, Ivanka, Meljkut, Rđavica, Perleković, Tatahaza, Almaš, Gara, Vaškut, Surdok, Šara, Roglatica, Mrkopanj, Paka, Mironić, Rastina, Pejakovo i Salašić. Cobori, ipak, više nisu uspeli da dođu u posed nekadašnjih svojih naselja i pustara, koje su već dugo imale komorski ili vojnički status.
Od početka 14. do kraja 18. veka, u arhivskim dokumentima može da se prati niz od 14 muških pokolenja ove porodice:
1. Mihailo (I) od Janošija
2. Cobur, sin Mihaila od Janošija
3. Jovan (I) i Nikola (I), sinovi Cobura od Janošija
4. A: Stefan (I), sin Jovana (I) od Janošija
B: Mihailo (II), Jovan (II) i Stefan (Ia), sinovi Nikole (I) od Janošija
5. A: Mihailo (III) i Matija, sinovi Jovana (II) Cobora od [Cobor]Sentmihalja
B: Jovan (III) i Nikola (II), sinovi Stefana (Ia) Cobora od [Cobor]Sentmihalja
6. A: Jovan (IV), Emerik (I) i Martin (I), sinovi Mihaila (III) Cobora od Coborsentmihalja
B: Andrija, sin Matije Cobora od Coborsentmihalja
7. Gašpar, sin Emerika (I) Cobora od Coborsenmihalja
8. Emerik (II), Pavle (I) i Jovan (V), sinovi Gašpara Cobora od Coborsentmihalja
9. Martin (II) i Mihailo (IV), sinovi Emerika (II) Cobora od Coborsentmihalja
10. A: Emerik (III) i Martin (III), sinovi Martina (II) Cobora od Coborsentmihalja
B: Jovan (VI), Pavle (II) i Emerik (IIIa), sinovi Mihaila (IV) Cobora od Coborsentmihalja
11. A: Valentin, Adam (I) i Krištof, sinovi Emerika (III) Cobora od Coborsentmihalja
B: Pavle (III), sin Martina (III) Cobora od Coborsentmihalja
12. Adam (II), sin Valentina Cobora od Coborsentmihalja
13. Marko, sin Adama (II) Cobora od Coborsentmihalja
14. Josip, sin Marka Cobora od Coborsentmihalja
Loza Coborovih ugasiće se 451 godinu nakon prvog poznatog zapisa o njoj, smrću dekadentnog grofa Josipa Cobora od Coborsenmihalja, u Pešti, 28. juna 1785. godine.
Milan Stepanović
[Iz knjige Milana Stepanovića “Plemićke porodice u Somboru do kraja XVIII veka” Sombor, 2018]
