Riđica je najsevernije selo na teritoriji grada Sombora, koje se nalazi uz samu granicu Srbije i Mađarske. Nekada je ovo selo bilo okruženo velikim barama ili manjim jezerima, a peskovito i valovito zemljište pogodovalo je od davnina vinogradarstvu, te je Riđica predstavljala selo sa najvećim površinama vinograda u okolini Sombora. Tradicija gajenja vinove loze u Riđici stara je već nekoliko vekova. Stanovnici Riđice, koja je sa današnjim imenom najranije pomenuta u turskim katastarskim defterima iz 1578. i 1591. godine, bavili su se vinogradarstvom još u 16. i 17. veku. Prvi tačniji arhivski podaci o gajenju vinove loze u Riđici potiču iz 1699. godine, kada je, na sumarnom popisu naselja Bačke…
-
-
SOMBORKA DORA KARAČON FERNBAH – PRVA ZAŠTITNICA PRIRODE I ORNITOLOG
Isidora Dora Karačon rođena je u Somboru 1878. godine. Godine 1895. udala se za Karla Fernbaha iz Apatina, koji će postati veliki župan Bačko-bodroške županije. Posvećena je bila zaštiti prirode i ptica, posebno nakon što je njen suprug tokom 1906/07. g. sagradio dvorac „Baba Pusta“ na pustari Šara (danas selo Aleksa Šantić). Bila je idejni tvorac i realizator sadnje prvog engleskog parka na prostoru šire okoline grada, na imanju pored kaštela čija je bila gospodarica. Park se prostirao na deset hektara, a Dora Fernbah ga je pretvorila u utočište za ptice, u kome je sama dizajnirala velik broj veštačkih gnezda i zidova sa otvorima za ptice, hranilica i posuda (kadica)…
-
DECEMBAR NA SOMBORSKIM SALAŠIMA
Početak zime somborski salašari su provodili mirnije (nigde te tišine kao na ravnici zimi), a ona na salašima nije počinjala sa mrazom, snegom i čistim saonikom, već s jesenjim kišama i teškim, lepljivim blatom. Kada putevi smrznu i postanu trvdi, a njive prekrije sneg, vađeno je iz smrznutih barica (mlaka) na putevima blato i, pomešano sa kamenozemom (smolastom glinom), bacano je po snegu na oranicama, kako bi ih vazduh i marz bolje „probili“. U lepšim danima je na njive izvoženo đubre i slagano na veće gomile da ne bi izvetrilo i izgubilo snagu pre nego što bude pomešano sa zemljom. Kako usevi ne bi bili poplavljeni kada se sneg sa njiva…
-
PLAZOVIĆ (KIĐOŠ) – KRIVUDAVA I JOGUNASTA BAČKA REKA
Plazović ili Kiđoš (na mađarskom) uz Mostongu je druga reka u severozapadnom delu Bačke. Ova krivudava i jogunasta rečica, koja čas plavi stotine hektara, a čas sasvim nestaje i presušuje, svoj mađarski naziv dobila je od reči kígyó (zmija), po čestim meandrima. Dugačka je 128 km (76 km u Mađarskoj i 52 km u Srbiji). Reku čine dva kraka, od kojih prvi nastaje iz dva sliva nekoliko potoka koji izviru istočno od Baje, u predelu mađarskih bačkih sela Rem i Čavolj (Čavolja), odnosno Borota i Felšesentivan, koji se spajaju u jedan krak iznad sela Bačbokod (Bikić). Ovak krak Plazovića (Kiđoša) teče dalje u pravcu sever-jug pored Bačboršoda (Boršoda) i Kaćmara,…
-
VELIKI SOMBORSKI GRADSKI (ŽUPANIJSKI) PARK
Još polovinom 19. stoleća posađeni su ispred zdanja Županije, na nekadašnjem stočnom vašarištu, omanji drvoredi, pored kojih su načinjene staze, a slika ovog „perivoja“ sačuvana je na najstarijoj fotografiji Sombora nastaloj oko 1868. godine. Zemljište ispred zdanja Županije dodatno je uređeno 1875. godine, kada su posađene i novi drvoredi. Kada je između 1880. i 1882. g. obnavljana i proširena zgrada Županije, dotadašnji drvoredi i staze bili su uklonjeni, a okruženje i prostor ispred novog i raskošnog županijskog zdanja ostali su blatnjavi, glibavi i zarasli u trsku, pa je Odbor za ulepšavanje grada preporučio da ispred Županije bude posađen park. U smislu te preporuke, neposredno ispred zdanja Županije načinjen je 1886.…
-
SOMBORSKI VOĆNJACI
Prema zapisu iz povesnice Sombora, koju je početkom 20. veka objavio ovdašnji pedagog i dugogodišnji upravitelj somborske Preparandije Nikola Vukićević, uz vinograde Somboraca zasađeni su bili šljivici i drugi voćnjaci: sa trešnjama, višnjama, kruškama, jabukama, kajsijom, breskvom, bademima, orasima i lešnjacima. Njih su, kako piše Vukićević, obdelavali i čuvali stari ljudi iz svešteničkog, trgovačkog i zanatlijskog reda, kao i najstariji članovi zemljodelskog staleža. Godine 1749. grad je platio 500 forinti udovici nekadašnjeg somborskog graničarskog kapetana Jovana Brankovića za otkup njihove kuće (tu će, na temeljima ovog “kaštela”, biti podignuto zdanje Magistrata – današnje Gradske kuće) i mada je kuća bila procenjena na nižu vrednost, plaćeno je više zbog voćnjaka koji…
-
BARE KRAJ SOMBORA
U ataru Sombora bilo je više od trideset većih bara, ritova i slatinastih livada, čija je pojedinačna površina prelazila nekoliko desetina, a ponekad, u vreme poplava, i nekoliko stotina jutara. Veći deo ovih bara nalazio se u severnom slivu reke Mostonge (i njihove vode nalivale su Mostongu), a predstavljale su ostatke nekada, tokom srednjeg veka, skoro potpuno barovitog i močvarnog područja, koje se, kada bi se i reka Mostonga razlila, pretvaralo u nepregledno jezero. Kako je još 1882. g. u svom istraživanju o somborskim barama, objavljenom u Letopisu Matice srpske br. 133 napisao Mita Petrović, srpski akademik i profesor prirodnih nauka u Srpskoj učiteljskoj školi u Somboru, nijedna somborska bara,…
-
BUKOVAČKA ŠUMA KRAJ SOMBORA
Odmah nakon elibertacije Sombora, gradske vlasti su počele manja pošumljavanja u ataru Bukovca (moguće je da je šuma kraj ovog somborskog salaškog naselja postojala još od ranijih vremena), pa zapisnici somborskog Magistrata 1762. g. beleže da je nekolicina Bukovčana, koji su imali posede u blizini šume, kažnjena zbog nedozvoljene seče drva. Godine 1774. somborski senator, a neko vreme i gradonačelnik, Josip Joza Marković, hrastovim žirom iz Slavonije zasadio dve prigradske šume – Bukovačku na 960 jutara i Šikaru na 140 jutara. Šume su bile vlasništvo grada, a od 1808. g. postojala je dužnost nadzornika šuma, koji je na raspolaganju imao i tri šumara. Donet je i pravilnik sa strogim odredbama…
-
SOMBORSKA ŠIKARA
Šumica sa severozapadne strane Sombora, koja je posađena pre dva i po veka, dugo vremena je, sa obližnjom i znatno većom Bukovačkom šumom, predstavljala pluća grada, posebno u periodu dok gradske ulice još nisu bile ozelenjene. Bukovačka šuma je odavno posečena, a od Šikare su ostali samo delići nekadašnje šume. Somborski senator i gradonačelnik Josip Joza Marković predložio je, početkom sedamdesetih godina 18. stoleća, da grad hrastovim žirom iz Slavonije zasadi dve već postojeće omanje šume pored salaških naselja Bukovac i Mali Miličić. Tako su 1774. g. nastale Bukovačka šuma i Šikara, prva na površini od 960, a druga na 140 starih jutara (staro jutro je mera za površinu veličine…
-
PRVI SOMBORSKI GRADSKI PARK
Odmah po otvaranju železničke stanice gradske vlasti su počele da uređuju ledinu koja se prostirala od stanice do jame iz koje je decenijama pre toga vađena zemlja za nabijanje kuća. Na ovoj ledini zasađen je 1870/71. g. prvi veliki gradski park koji je, ubrzo, postao omiljeno šetalište i sastajalište Somboraca, bez obzira na znatnu udaljenost od središta grada. Podizanje parka bilo je u nadležnosti Odbora za perivoj i voćnu školu, a neposredno je povereno gradskom baštovanu Antonu Vojdeku. Sačuvan je plan parka iz vremena njegovog nastanka, koji je potpisao Rudolf Konrat, u razmeri 1:500. Plan je, osim uređenja parka, predviđao i uređenje prostora do Belih jama i bare koja je…
