RAJKO TOMOVIĆ, naučnik – robotičar, univerzitetski profesor i akademik, rođen je 1. novembra 1919. g. u mađarskom gradu Baji (tada pod vojnom i administrativnom upravom Kraljevine SHS), kao sin Mirka Tomovića. Gimnaziju je pohađao u Bačkom Petrovcu i Vrbasu, a peti razred gimnazije upisao je u Somboru školske 1934/35. godine. Ovde je završio i šesti, te deo sedmog razreda (1936/37), ali se, zbog preseljenja porodice, ispisao iz somborske gimnazije i nastavio školovanje u Beogradu, gde je i maturirao 1938. godine. Započeo je studije na Tehničkom fakultetu u Beogradu, koje je prekinuo u vreme okupacije, a diplomirao je 1946. g. na Odseku za elektro-mašinsko inženjerstvo. Tokom okupacije, kao član SKOJ-a, bio…
-
-
SOMBORAC – ZAČETNIK BORBE PROTIV ATMOSFERSKOG ZAGAĐENJA
TIHOMIR NOVAKOV, nuklearni fizičar, univerzitetski profesor i akademik, rođen je u Somboru, 16. marta 1929. godine, kao sin ovdašnjeg veterinara Miloša Novakova i Nade Novakov rođ. Tanurdžić. Četvorogodišnju osnovnu školu pohađao je u rodnom gradu, a potom je 1939. g. upisao somborsku Gimnaziju, u kojoj je i maturirao 1947. godine. Još u Gimnaziji mladi Novakov zanimao se za fiziku i pravio je rendgenske cevi i radio-aparate. Po završetku srednje škole upisao je fiziku na Prirodno-matematičkom fakultetu u Beogradu, gde je diplomirao 1952. godine, a doktorsku disertaciju „Nuklearna spektroskopija nekih izotopa u blizini Pb 208“ odbranio je 1958. godine. Postdoktorske studije iz nuklearne fizike završio je na Nobelovom institutu u Švedskoj.…
-
SOMBORSKI GIMNAZIJALAC – ZNAMENITI SRPSKI ISTORIČAR
SIMA ĆIRKOVIĆ, istoričar, univerzitetski profesor i akademik, rođen je 29. januara 1929. g. u Osijeku, kao sin Mirka Ćirkovića, brodskog zapovednika, čiji je brod, zbog jake zime, tada bio usidren u Osijeku. Osnovnu školu Ćirković je pohađao u Somboru. Tokom okupacije (1941-1944) bio je đak Devete beogradske gimnazije, a gimnazijsko školovanje dovršio je u somborskoj Gimnaziji (1945-1948), gde je i maturirao. Studirao je istoriju na Filozofskom fakultetu u Beogradu, na kome je diplomirao 1952. godine. Još kao student intenzivno je učio stare i savremene jezike (poznavao ih je desetak), a njegov trud primetio je profesor Mihailo Dinić, koji je uticao na mladog Ćirkovića da započne pisanje svojih prvih radova. Posle…
-
ĐORĐE LEBOVIĆ – DRAMATURG, SCENARISTA I PISAC NAJBOLJEG ROMANA O SOMBORU
ĐORĐE LEBOVIĆ, književnik, dramaturg i scenarista, rođen je 27. juna 1928. g. u Somboru, kao sin Pavla Lebovića, trgovca i pozorišnog reditelja-amatera, poreklom iz somborske jevrejske porodice, sa nacionalno izmešanim rodbinskim vezama (srpskim, mađarskim i nemačkim). Osnovnu školu Đorđe je pohađao između 1934. i 1938. g. u Zagrebu, gde je živela njegova majka nakon razvoda, a 1938. g. vratio se u rodni grad i upisao u Gimnaziju. Školovanje je prekinuo u aprilu 1944. godine, krajem šestog razreda Gimnazije, kada je, kao pripadnik jevrejske zajednice, deportovan sa ostalim somborskim Jevrejima u koncentracioni logor Aušvic. Mladi Lebović bio je, igrom slučaja, jedan od retkih ovdašnjih Jevreja koji je preživeo holokaust, u kome…
-
SOMBORAC – NUKLEARNI FIZIČAR SVETSKOG GLASA
BOGDAN MAGLIĆ, nuklearni fizičar, univerzitetski profesor i akademik, rođen je u Somboru, 5. avgusta 1928. godine, kao sin uglednog somborskog advokata i predratnog poslanika Narodne skupštine Kraljevine Jugoslavije dr Cvete Maglića. Posle završene osnovne škole u rodnom gradu, Maglić je 1939/40. g. upisao somborsku Gimnaziju i u njoj je završio prva dva razreda. Okupacija 1941. g. zatekla ga je na porodičnom posedu, nedaleko od Borova u Istočnoj Slavoniji, pa je 13-godišnji Bogdan, sa majkom, bio zatvoren u ustaški logor, odakle je uspeo da se spase. Ratne godine proveo je u Beogradu, a nakon rata završio je gimnaziju u Vukovaru i upisao studije fizike na Tehničkom fakultetu u Beogradu, gde je…
-
JANOŠ HERCEG – BARD VOJVOĐANSKIH MAĐARA
JANOŠ HERCEG (HERCEG JÁNOS), vojvođanski mađarski književnik, prevodilac, urednik i akademik, rođen je 11. maja 1909. g. u Somboru, kao sin Janoša Hercega, zanatlije (tapetara). Osnovnu školu i prve razrede gimnazije (do ukidanja nastave na mađarskom 1923) pohađao je u rodnom gradu. Godine 1926. nastavio je školovanje kao privatni đak gimnazije u Budimpešti, posle čega je u mađarskoj prestonici studirao na Visokoj školi primenjenih umetnosti. Po povratku u Sombor radio je od 1932. g. kao službenik štamparije, a od 1934. g. bio je novinar lokalnog somborskog mađarskog lista Uj Hirek. Iz Sombora Herceg 1936. g. odlazi u Budimpeštu, gde radi kao lektor i urednik u izdavačkom preduzeću „Dante“, a sarađivao…
-
SVE PLEMIĆKE PORODICE JEDINOG PLEMIĆKOG SELA U VOJVODINI
Selo Svetozar Miletić, drugim imenom Lemeš, a nekada zvanično Nemeš Militič (Plemeniti Miletić), udaljeno je desetak kilometara severoistočno od Sombora, a nastalo je krajem 1740-ih, na prostoru nekadašnje somborske vojničke pustare Miletić. Naseljeno je, između 1748. i 1752. godine, brojnim bunjevačkim, mađarskim i mađarizovanim slovačkim plemićkim porodicama (najčešće siromašnim) i predstavljalo je jedino plemićko naselje na prostoru današnje Vojvodine. Sve do početka 19. veka miletićki plemići zakupljivali su posede u svom ataru od Kraljevske komorske administracije, a onda su 1803. godine, carskom poveljom Franca I, dobili svoje selo u zajedničko vlasništvo ovdašnjih plemićkih porodica. Za posedovanje sela Miletićani (ili Lemešani) uplatili su u carsku blagajnu visok iznos od 40.000 forinti,…
-
ZAPLOVIMO RAVNOPLOVOM!
Dragi prijatelji, pokrenuli smo sajt RAVNOPLOV u želji da predstavimo kulturno-istorijsko nasleđe Sombora i okoline, ali i celokupnog Panonskog prostora i da približimo posetiocu sajta prepoznatljiv šarm ravnice, njene ljude, običaje, lepote i zanimljivosti, njenu prošlost i sadašnjost. Kao što je i Panonska ravnica, i mi ćemo težiti da budemo zona izmirenja suprotnosti, mesto dobrih vibracija i pozitivnih misli, lepih sećanja i vrednih podsećanja na život u tihom, mirnom, skromnom i uzdržljivom svetu, samo naizgled jednolikom i ćutljivom, ali bliskom, živom i toplom, kao gnezdo na dlanu. Ravničarski bard Veljko Petrović pisao je da pod ogromnim ravničarskim nebom uspravljen čovek, zagledan u njega, saznaje više nego i na vrhu najviše stene:…
-
KNJIŽARSKI IZLOG SAJTA “RAVNOPLOV”
Predstavljamo izdanja autora ovog sajta, posvećena prošlosti Sombora i okoline. Kupovinom knjiga putem sajta “RAVNOPLOV” pomažete rad ovog sajta. Kupcima iz Sombora knjige mogu biti dostavljene na kućnu adresu, bez troškova dostave. Kupcima izvan Sombora knjige šaljemo putem pošte, uz naplatu osnovnih poštanskih troškova. Porudžbina je moguća putem poruke ispod ovog priloga, putem poruke na FB profilu “Ravnopolov” (https://www.facebook.com/ravnoplov) ili porukom na mejlu izdavača (norma.sombor@gmail.com). KAKO JE NASTALA PESMA „SANTA MARIA DELLA SALUTE“ LAZE KOSTIĆA Monografija M. Stepanovića koja istorijski dokumentovano i objektivno, mimo često površnih mistifikacija i sentimentalizma, ukazuje na sve segmente nastanka najpoznatije pesme Laze Kostića, po mnogima i najlepše pesme srpske ljubavne lirike. U njoj je sažeto…
-
SOMBORSKI GIMNAZIJALCI U ANTIFAŠISTIČKOJ BORBI
Somborska Gimnazija osnovana je 1872. godine i prvobitno je bila zamišljena kao škola sa nastavom na srpskom i mađarskom jeziku. Mada je srpski nastavni jezik ubrzo bio zapostavljen i nastava se do 1919. g. odvijala samo na mađarskom, somborska Gimnazija bila je jedna od najboljih srednjih škola na prostoru današnje Vojvodine. Nakon Prvog svetskog rata i osnivanja Kraljevine SHS, u čiji sastav je ušao i Sombor, osnovana je 1920. g. nova dvojezična Državna gimnazija (u zgradi dotadašnje), koja od 1930. g. nosi naziv Državna realna gimnazija (nakon 1923. g. u njoj više nije bilo nastave na mađarskom jeziku). Nemali broj đaka ove škole (Srba, Mađara, Jevreja, Bunjevaca, pa i Nemaca),…
