Prvi automobil u Somboru bio je vlasništvo imućnog Somborca Julija Đule Semzea, koji ga je, pred začuđenim sugrađanima, prvi put provozao Glavnom ulicom 1. aprila 1903. godine. Sa njim su, u tek kupljenom automobilu, bili i Fridrih Heteshajmer, direktor Tvornice mašina iz Novog Sada, kao i mehaničar Josip Sigeti. Automobil je dovezen iz Novog Sada, a na otvorenom putu razvijao je brzinu i do 45 km na čas.
U narednim godinama automobile su posedovale i druge bogatije porodice, pa je 1912. g. jedan automobil zabeležen u vlasništvu Fedora Pavlovića, a auto je u to vreme imao i ovdašnji zubni lekar dr Kosta Grgurov. Godine 1907. dogodila se i prva automobilska saobraćajna nesreća, koja je odnela prvu žrtvu, kada je automobil peštanske registracije (br. 33) usmrtio na Bazdanskom putu ovdašnjeg zemljoradnika Savu Vujkovića, koji se, sa plugom, vraćao sa oranja. Auto je, obilazeći ga, zahvatio njegove široke paorske bele postavne gaće, bacio ga pod točkove i pregazio.
Somborska policijska kapetanija donela jeP 1907. g. naredbu da automobili kroz grad ne smeju da voze brže od brzine konjskog kasa, a izvan grada najviša dozvoljena brzina bila je 14 km na čas. Uredbom kapetana gradske policije Đorđa Eremina, brzina kretanja automobila ograničena je 1913. g. na deset kilometara na čas u gradu, a od 20 do 30 km izvan grada. Brzina od deset kilometara na čas ostala je na snazi i propisom gradskih vlasti iz 1923. godine.
Godine 1925. Gradski odbor je, na predlog Senata, doneo rešenje o naplati kaldrmarinske takse za sva vozila koja nisu registrovana na teritoriji grada, pa je 1927. g. o tome donet i poseban Statut, koji je predviđao naplatu takse od 25 dinara za automobile i autobuse, te od pet dinara za motocikle. Grad je, istovremeno, ograničio broj automobila i autobusa za koji izdaje saobraćajne i vozačke dozvole na 35, a pojedinac je mogao imati samo jedno vozilo. Od 1929. g. ovi propisi su liberalizovani, pa su pojedinac ili preduzeće mogli da poseduju do deset automobila, a dozvoljena brzina kretanja u gradu povećana je na 20 km na čas.
U Somboru od 1923. g. postojale automobilske taksi-stanice, koje su se nalazile ispred Vajdinger-palate (preko puta hotela “Sloboda”) i na Železničkoj stanici. Godine 1928. bili su u Somboru registrovani Udruženje šofera i Srpski auto-klub, koji je postojao od 1923. godine. U vlasništvu Karla Cviršica, a zatim Dezidera Rodera, nalazila se, dvadesetih i tridesetih godina 20. veka, garaža “Vulkan”, koja je bila i automehaničarska radionica, i prodavnica polovnih automobila i autobusa. Prva benzinska pumpa nalazila se na parkiralištu preko puta hotela “Slobode”, kod Vajdinger-palate.
Milan Stepanović
1 Komentar
Jovan
Bravo za ovaj post. Sviđa mi se.