LEMEŠ (SVETOZAR MILETIĆ)

Prvi pomen naselja Miletić potiče iz 1633. godine, kada je ovo naselje (zapisano kao Meritić), sa susednom pustarom Šara, dato u posed Kovač Miklošu. Godine 1650. naselje je zapisano sa imenom Militić i plaćalo je 16 forinti dažbina Kaločkoj nadbiskupiji. Iste godine Militić je zabeležen u posedu trojice mađarskih vlastelina, a 1660. g. nalazio se u posedu porodice Bori. Godine 1676. Militić je bio naseljen, a njegovi žitelji odbili su da plate dažbine zakupniku poreza Kaločke nadbiskupije, zbog čega je on protestovao kod somborskog kadije.

Neposredno po odlasku Turaka iz Bačke, naselje je zapisano sa imenom Nađ Militić, a u njemu je bilo 60 kuća, koje su imale prinose od 220 kablovа žita, sa 24 grla odrasle vučne marve. Početkom devedesetih godina XVII veka Militić je zapisan kao nadbiskupsko dobro. Selo je ubrzo raseljeno, a Militić (zapisan imenom Miličić) je postao pustara, koja se između 1702. i 1745. g. nalazila u posedu somborskih graničara. Prilikom elibertacije Sombora, pustara Militić (Miličić), osim jednog manjeg dela, gde je nastalo salaško naselje Milčići, nije ostala u posedu Somboraca.

Na pustaru, kojoj je priključen i veći deo susednog Đurđina, naseljene su između 1748. i 1752. g. plemićke bunjevačke i mađarske porodice, pa je novo komorsko naselje nazvano Nemeš Militič (Plemeniti Militić) ili „Lemeš“ u svakodnevnom izgovoru njegovih stanovnika.

Godine 1767. ovde je živelo 1.273, a 1799. g. 2.060 stanovnika, koji su gajili pšenicu, kukuruz i kudelju, te držali vinograde. Crkva Rođenja Blažene device Marije  sagrađena je 1752. godine, a ubrzo je proradila i prva škola.

Prema podacima iz 1805. g. atar sela prostirao se na 15.274 stara jutra (staro jutro je zahvatalo 2.000 kvadratnih hvati). Te godine u selu je živelo više desetina plemićkih porodica, sa prezimenima: Alaga, Alfeldi, Bagi, Bajči, Barašević, Berko, Burza, Cintula, Černjuš, Doža, Hajnal, Horvat, Ivanić, Ivanković, Kaić, Kanjo, Klinoski, Knezi, Kočiš, Kormendi, Kunsabo, Lacko, Litvai, Mandić, Marković, Maćuš, Molnar, Nađ, Odri, Pal, Pijuković, Radič, Tar, Vidaković, Vujević i Zorad.

Broj stanovnika je rastao, pa je 1900. g. u selu živelo 3.511, a 1931. g. 4.155 stanovnika (2.318 Mađara, 1.554 Bunjevca, 217 Nemaca i 26 ostalih). Sve do kraja pedesetih godina 20. veka u selu je postojala i radila Lemeška banja.

Od 1925. g. selo je dobilo današnji naziv – Svetozar Miletić. Posle II svetskog rata ovde nije bilo kolonizacije, pa je sastav stanovništva (osim raseljenih Nemaca) ostao skoro nepromenjen.

Prema podascima popisa iz 2011. g. u Svetozaru Miletiću je živelo 2.746 stanovnika.

                                                                                                                              Milan Stepanović