Ako ne računamo izjavu Somborca Siemeona Stojadinovića, koji je 1764. god. pred crkvenim vlastima saopštio da “prepoznaje veštice” i da je video kako njih četiri “lete iznad grada”, prve letelice iznad Sombora ukazuju se znatno kasnije. Krajem 19. veka dvojica avanturista su uzletela iz Beča vazdušnim balonom, koga su istog dana vazdušne struje donele i prizemile u okolinu grada (u atar Kupusine), a letači su se iz Sombora vozom vratili u Beč.
Godine 1912, na tadašnjem stadionu kod kasarne na Bajskom putu, pred mnogobrojnom publikom, sa dva aviona sleteo je i uzleteo Andraš Kvas (1883-1974), jedan od najpoznatijih avijatičara u Austrougarskoj, koji je Somborcima pokazivao letačke veštine. Već naredne 1913. godine, iznad grada je leteo i prvi omanji dirižabl.
Krenuvši iz Fridrihshafena na let iznad Balkana, tek što se vratio sa zapadne obale SAD, čuveni nemački putnički interkontinentalni dirižabl „Graf Zeppelin D-LZ 127“, nadleteo je Sombor 16. oktobra 1929. godine. Cepelin se nad gradom pojavio u zoru, nešto pre šest časova, iz pravca Bezdana, a gomile ranoranilaca i radoznalaca pohitale su na ulice da vide to svetsko čudo. Somborci su ga pozdravili mahanjem, a cepelin je odgovorio spuštanjem prednjeg dela letelice. Zatim je, na visini od 200-250 metara, kružno nadleteo grad, posle čega se uputio u pravcu Novog Sada i Beograda.
Četiri jugoslovenska vojna aviona izvršila su “noćni napad” na Sombor tokom vojne vežbe, u oktobru 1933, a eskadrila vojnih aviona nadletala je grad tokom svečanog otkrivanja spomenika kralju Aleksandru Karađorđeviću, u julu 1940. godine. Nemački lovci su 6. aprila 1941. g. mitraljirali somborsku železničku stanicu, a krajem Drugog svetskog rata, sa tek izgrađenog somborskog aerodroma, uzletali su američki, ruski i jugoslovenski lovci i bombarderi.
I da završimo kako smo i počeli – “Somborske novine” su, u prvoj godini svog izlaženja (u novembru 1954), javile da su se iznad Sombora pojavili – leteći tanjiri (zaista, iste sedmice, ovu vest su, sa istim opisom, samo na drugim lokacijama, objavile još neke jugoslovenske, italijanske, austrijske, švajcarske i francuske novine).
Milan Stepanović
