SOMBORSKO SALAŠKO NASELJE MILČIĆ

Salaško naselje Milčić (često se izgovara i kao Milčići), koje se nalazi severoistočno od Sombora, nalazi se na nekadašnjoj pustari, na kojoj je još u 17. veku postojalo omanje naselje. Pustara Miličić, kako je tada nazivana, pripala je 1702. g. somborskim graničarima. U opisu koji je 1746. g. načinio upravnik komorskih dobara baron Redl, zapisano je da godišnji prihod sa ove pustare iznosi 764,45 krajcara, a njena ukupna vrednost procenjena je na 15.295 forinti, što je Miličić činilo najvrednijom među vojničkim pustarama.

Prilikom elibertacije grada 1749. g. atar pustare Miličić nije pripao Somboru, već je na njemu osnovano plemićko selo Nemeš Militič (Lemeš), ali su Somborci vešto „odrezali“ jedan deo atara, na kome se već nalazilo salaško naselje nazvano Miličić (kasnije izgovarano kao Milčić), i pripojili ga ataru susednog Bilića, koji je pripadao gradu.

Prvi popis vlasnika imanja u Mil(i)čiću beleži 1746. g. domaćine sa prezimenima Ćorić, Ćosić, Kikošev, Stojačić, Stojšić, Šarčanski, Tomić, Vasiljević i Vukadinović. Ubrzo će u Milčiću salaše imati i porodice Gajićev (kasnije beležena sa prezimenom Stojkov), Lazić, Obušković, Pavlović, Projin, Pušibrk i Radošev.

Atar Miličića je 1828. g. (sa atarima Bilića i Obzira) imao ukupno 4.850 starih jutara (ili lanaca) oranica i senokosa, a miličićka zemlja je po valjanosti razvrstana u treću klasu.

U popisu vlasnika ovaca iz 1835. g. iz Miličića su zabeleženi (prema redosledu popisa): Manojlo Stojačić (vlasnik četiri ovce); Mihailo Stojačić (četiri ovce); Andrija Šarčanski (sedam ovaca); Vasilije Šarčanski (četiri ovce); Proka Šarčanski (četiri ovce); Panta Stojšić (30 ovaca); Daško Stojšić (14 ovaca); Mitar Stojkov (šest ovaca); Pava Stojkov (šest ovaca); Miško Stojkov (16 ovaca); Marko Stojšić (15 ovaca); Ješko Stojšić (15 ovaca); Lazar Stojšić (sedam ovaca); Vasa Stojkov (šest ovaca) i Ješan Pulger, odnosno Bandobranski (vlasnik 30 ovaca).

Početkom 1849. g. u Milčiću je zabeleženo 51 domaćinstvo (12 kuća Stojkovih, po 10 kuća Stojšića i Šarčanskih, 9 kuća Stojačića, po 2 kuće Kikoševa, Obuškovića i Vasiljevića i po jedna kuća Ćosića, Projina, Terzina i Vukadinovića). Tokom 19. veka ovde su se naselile i pojedine grane porodica Bandobranski, Gradinski, Mirković, Pelagić i Zurković, a krajem tog veka i početkom 20. veka i pojedine grane porodica Brkić, Galetin, Kelić, Kunić, Milošević, Petrović, Stojakov, Stričević i Vrsajkov(ić), mahom doseljene iz susednih salaških naselja. Salaško naselje Milčić bilo je ušoreno.

Miličić je nakon Bukovca predstavljao prvo somborsko salaško naselje u kome je otvorena osnovna škola. Nepoznata je tačna godina početka rada škole, ali se zna da je njen pokretač bio somborski prosvetitelj Avram Mrazović, kao i da je 1822. g. ovde već predavao učitelj. Školska zgrada, koja postoji i danas, podignuta je pre 1826. godine, kada je popravljena.

Pored bare Ravnjače kraj Miličića podignuta je 1858. g. kapela koja je, iako nadomak Miličića, zapravo predstavljala „šaponjsku vodicu“, odnosno pripadala je susednom salašu Šaponje. Kapelu je podigao somborski trgovac Samuilo Živanović. On je, prema predanju, izlečio vid vodom sa izvora koji je na livadi kraj Miličića izrovala marva, pa je u znak zahvalnosti Bogu podigao kapelu Vaznesenja Gospodnjeg. Salašari Miličića i Šaponja su se o Vaznesenju (odnosno Spasovdanu, koji pada na četrdeseti dan nakon Uskrsa) okupljali na „vodicu“. Po izgradnji kapelice, Sava Stojšić iz Miličića je darovao ikonu na limu, rad somborskog slikara i učitelja crtanja u somborskoj Preparandiji Lazara Bajića (1813-1862). Tutor vodice je do 1925. g. zvonio i protiv gradonosnih oblaka.

Prema popisu iz 1991. godine, u Milčiću (ranije Miličiću) je bilo 40 domaćinstava (pet godina ranije bilo ih je 57).

       Milan Stepanović