Jovan Popović Berić rođen je 1786. g. u Brestovcu, selu nedaleko od Sombora. Poticao je iz svešteničke porodice (njegov deda Mihailo bio je sveštenik, pa otuda drugo porodično prezime Popović) koja je, besumnje, bila u srodstvu sa somborskom porodicom Berić, koija se ovde javlja od početka 18. veka. Osnovnu školu (somborsku Mrazovićevu „Normu“) i privatnu Gramatikalnu školu Vasilija Kovačića, koji ga je i materijalno pomagao, završio je u Somboru. Gimnaziju je završio u Karlovicma, a filozofiju je studirao u Pešti, gde je u septembru 1809. g. promovisan u zvanje doktora filozofije i slobodnih veština. Iste godine završio je i prava u Požunu.
Neko vreme radio je u Somboru kao predavač u Mrazovićevoj Normi, gde je 1807. g. zabeležen je kao učitelj časlovca i psaltira (za osnovnoškolske đake) i činovnik (kancelista) gradskog Magistrata. Prilikom obilaska Mrazovićeve škole, zapazio u junu 1810. g. Uroš Nestorović, vrhovni školski nadzornik srpskih škola u Ugarskoj (u svom „Dnevniku obilazaka škola iz 1810. godine“ Nestorović je, prilikom opisivanja literarnog kružoka koji je radio u Mrazovićevoj Normi, zapisao: Član ovog kružoka je i jedan mladić po imenu Jovan Berić, doktor filozofije i pravozastupnik, trenutno zaposlen kao kancelista grada Sombora. Tihe je naravi, vodi vanredno čestit život i po mom mišljenju je jedan od prvih Srba u jeziku i spisateljstvu. Osim toga, veoma je jak u latinskom jeziku. Ovaj čovek zaslužuje više zvanje i bolji položaj…).
Naredne godine Jovan Berić je postavljen za notara gradskog Magistrata. Odmah potom, očito zalaganjem Nestorovića, Berić je imenovan u Vrhovno nadzorništvo pravoslavnih škola u Ugarskoj, gde je postao aktuar (sekretar) Uroša Nestorovića, a od 1815. g. bio je aktuar Školske deputacije koja se starala o prihodima i rashodima Školskog fonda (institucije iz čijih su se sredstava finansirale srpske škole u Habzburškoj monarhiji). Berić je bio od neprocenjive koristi Nestoroviću prilikom sastavljanja njegovog Plana o unutrašnjem uređenju škola (Organisatio interna), koji je, nakon što ga je 23. maja 1811. g. potvrdio car Franc I, dobio snagu zakonske odredbe. Kao Nestorovićev sekretar i skeretar Školskog fonda Berić je imao pune ruke posla i bio je u neprestanoj prepisci sa najvišim državnim vlastima u Beču i Pešti, s mitropolijom u Karlovcima, s vladikama, županijama, okružnim školskim direktorima, gradskim magistratima i seoskim opštinama, s protopopijatima, školama, mesnim školskim direktorima, katihetama i drugim, što mu je oduzimalo znatan deo vremena (Božić, i nedelja, i težatnik, beše mu svejedno, navodi u svojoj „Uspomeni na Jovana Berića“ Đorđe Rajković, po sećanjima Platona Atanackovića).
Mada iz svešteničke porodice, Jovan Popović Berić bio je, u shvatanju prosvete i nauke, proklamovan antiklerikalac, blizak prijatelj i istomišljenik Vuka Karadžića (za čija dela je sakupljao pretplatnike), Jerneja Kopitara, Dimitrija Davidovića, Save Mrkalja, Lukijana Mušickog, Mihaila Vitkovića i Pavla (Platona) Atanackovića. Imao je udela (kao savetodavac Jovana Hadžića) u osnivanju i pokretanju Matice srpske, u Budimu 1826. godine, a bio je i pokretač osnivanja Srpskog književnog društva, ali tu Berićevu inicijativu bečki dvor je 1836. g. odbio. Godine 1831, kada se snažno založio za odbranu postojanja somborske i aradske Preparandije, koje je mitropolit Stratimirović želeo da ukine, ili barem stavi pod nadležnost budimskog vladike. Jovan Berić se potpisivao kao doktor filozofije pri Kraljevskom mađarskom univerzitetu peštanskom, član Kraljevskog nadzirateljstva pri Višem narodnom učilištu i aktuar uprave Deputacije školskog fonda.
Berićeva želja bila je da se za Srbe i Vlahe (Rumune) u Habsburškoj monarhiji osnuju dve duhovne seminarije (dva teološka fakulteta), pa je razradio i izvore za izdržavanje ovih škola. Do njihovog osnivanja, ipak, nije došlo usled protivljenja mitropolita Stratimirovića (u pismu Lukijanu Mušickom, Berić 1832. g. piše o Stratimirovićevoj karlovačkoj Bogosloviji: Njegova klerikalna škola stoji toliko desetina godina, i mi jošt dočekali nismo da je jedan na glasu propovednik iz nje izašao. Pojati i piti što u Karlovcima nauče, nije narodu ni mrve polze prinelo. Ovo i tisušča ovim podobni primječanija sa suzama pisane su, jer nam je žao na svoga ustati…). Berić se posebno zalagao i za osnivanje fonda za svešteničke udovice i siročad.
Godine 1839. g. Jovan Berić je izabran za počasnog člana Matice srpske, a sa Platonom Atanackovićem, Jovanom Vitkovićem i Teodorom Pavlovićem bio je i član Matičine komisije koja je, pod predsedništvom Save Tekelije, trebalo da reši pitanje ustaljivanja srpskog pravopisa. Berić je 1840. g. podneo molbu Ugarskom namesničkom veću za mesto cenzora „srpsko-vlaških“ knjiga Univerzitetske štamparije u Budimu.
Još kao mladić Berić je napisao i objavio nekoliko oda (srpskom peštanskom dobrotvoru Petru Asimarkoviću, vladici Bačkom Jovanu Jovanoviću, somborskom svešteniku Vasiliju Kovačiću, somborskom književniku i prosvetitelju Avramu Mrazoviću, te carskom savetniku Urošu Nestoroviću). Godine 1812. objavljeno je njegovo prvo izdanje knjige za decu „Žitije Isusa Hrista“, koje je kasnije (1831, 1857. i 1862) štampano u još tri izdanja. Za učitelje građanskih i seoskih srskih škola Berić je 1816. g. objavio knjigu „Pedagogija i metodika“, a u tri toma je 1820. g. objavio i knjigu „Svemirna istorija“ kao prevod dela poznatog nemačkog prirodnjaka Johana Mateja Šreka (drugo izdanje ove knjige štampano je 1835). Godine 1831. štampao je poučne priče „Pritče libo sravnitelne besede i nravstvenija poučenija za mlade i za stare“, a iste godine objavljen je i njegov pedagoško-metodički priručnik „Način nastavlenija za graždanske i selske detonastavnike“. Poslednje njegovo delo bio je pririručnik za učenje mađarskog jezika „Mađarsko jaziko-učenije“, štampano 1833. godine. Neki od njegovih stihova ušli su u knjige poslovica, osim ostalih i onaj: Ništa narav (priroda) nije tako digla / Dokle snaga naša ne bi stigla!
Berić je umro u Budimu, 13/25. oktobra 1845. godine, a beleška o njegovoj smrti objavljena je u beogradskim „Srbskim novinama“.
Milan Stepanović
