RAVNIČARSKI DIVANI,  Tradicija

SOMBORAC – FRIZER ENGLESKE KRALJICE

Aleksandar Vitković, sin Martina Vitkovića i Marsele rođ. Radin, rođen je u Somboru, 1. septembra 1861. godine. Kršten je istog dana u somborskoj crkvi Presvetog Trojstva (kuma na krštenju bila je Barbara, supruga bunjevačkog salašara Martina Stolišića). U Somboru su, od kraja 18. veka, živele dve porodice ovog prezimena – jedna je bila pravoslavne, a druga rimokatoličke veroispovesti. Porodica Aleksandra Vitkovića bila je bunjevačkog porekla, a njeni preci su u Sombor doseljeni iz grada Baje.

Zapis o krštenju Aleksandra Vitkovića iz protokola krštenih somborske crkve Presvetog Trojstva, od 1. septembra 1861. god.

Nakon završene osnovne škole u rodnom gradu, Aleksandar Vitković je otišao na zanat u Budimpeštu, gde je, kao 15-togodišnjak, postao šegrt u jednoj frizerskoj radnji u njoj je izučio za ženskog frizera – tada još uvek retko zanimanje. Napustivši Budimpeštu, otišao je u carski Beč jer je verovao da će u prestonici Habzburške monarhije lakše doći do posla i klijentele, ali ga je nemirni duh odvukao još dalje, sve do Londona. Tu je kao mladić stekao reputaciju dobrog frizera i već sa 22 godine (1883) dobio je zaposlenje u frizerskom salonu jednog aristokratskog kluba. Klijentala su mu postale dame iz visokog londonskog društva, a mladi Somborac postao je miljenik engleskih aristokratkinja, koje su glas o njegovoj veštini prenele i na kraljevski dvor.

Nekoliko godina kasnije, frizirajući jednu plemkinju iz najviših društvenih krugova, bio je upitan da li je zadovoljan svojim poslom i da li bi možda želeo da ga promeni. Ne znajući na šta plemkinja cilja, Vitković je odgovorio da je potpuno zadovoljan i da smatra za milost sudbine činjenicu da je, kao stranac i mlad čovek, dobio mesto u tako prestižnom londonskom frizerskom salonu. Kada mu je plemkinja saopštila da bi želeli da ga vide na engleskom dvoru, Aleksandar je to shvatio kao šalu i refleksiju tipičnog engleskog humora. Ipak, pokazalo se da nije reč o šali, te je nekoliko nedelja kasnije zaista i zvanično bio pozvan na dvor. Tu je uskoro postao lični frizer tadašnje princeze od Velsa Meri (1867-1953), supruge budućeg kralja Džordža V, sina tadašnjeg engleskog kralja Edvarda VII i unuka kraljice Viktorije.

Meri, princeza od Velsa, početkom 20. veka
Princeza Meri i budući kralj Džordž V

Godine 1910. Džordž V postao je kralj Ujedinjenog Kraljevstva, a njegova supruga Meri kraljica (bila je majka kralja Džordža VI i baka doskorašnje kraljice Elizabete II), te je Somborac Aleksandar Vitković zvanično postao kraljevski frizer. Na tom položaju ostao je punih 20 godina.

Kraljica Meri
Bakingemska palata oko 1910. god.
Kraljica Meri
Kraljica Meri sa unucima (levo stoji doskorašnja engleska kraljica Elizabeta II) 1936. god.

Kada je, već u starosti, penzionisan, dodeljeno mu je odlikovanje za vernu kraljevsku službu. Tokom svoje karijere Vitković je uštedeo znatan iznos, pa je kao penzioner kupio raskošnu vilu u kojoj je proveo ostatak svog života. Bio je oženjen Engleskinjom, sa kojom je imao četvoro dece (sina i tri kćeri), koja su se, takođe, posvetila očevoj struci, te su postali vlasnici najpoznatijih frizerskih salona u Londonu.

Od svog odlaska iz Sombora (oko 1875), Aleksandar Vitković je još samo jednom posetio rodni grad. Bilo je to 1906. godine, kada je bio obavešten da mu je mati bolesna, te je došao da je obiđe. Kako je njegova reputacija u Londonu među somborskim frizerima bila poznata, oni su tom prilikom, Vitkoviću u čast, priredili banket u ovdašnjem hotelu „Lovački rog“. Zanimljivo je da je u to vreme, u Somboru, moderan i nov frizerski salon imao i Adalbert Bela Vitković, blizak Aleksandrov rođak.

Oglas o frizeraju (berbernici) Somborca Bele Vitkovića iz 1905. god.
Sombor 1906. godine, kada je rodni grad jedini put posetio Aleksandar Vitković

Nemamo tačan podatak koje godine je Vitković preminuo, ali je to bilo nakon 1930. godine.

M.S.

[Na temu ovog priloga uputio me je prijatelj Zoran Knežev iz Novog Sada, a priča o Aleksandru Vitkoviću objavljena je u tekstu Nataše Čanak, štampanom u novosadskom „Dnevniku“, pre pola veka.]

Ostavite komentar

Vaša e-mail adresa neće biti objavljena.