ČONOPLJA

Selo Čonoplja nalazi se desetak kilometara severoistično od Sombora. Najranije je zapisano 1399. g. kada je posed Chomakla zabeležen u jednom aktu o razgraničenju u okolini naselja Sentmihalj (preteče današnjeg Sombora). Čonoplja se tada nalazila u vlasništvu vlastelinske porodice Cobor. Selo Chomoklya pominje se i 1520. godine, kada je ovde živelo sedam domaćina mađarskih imena. Etimologija imena sela možda se nalazi u mađarskoj reči csomo (čvor, čvorište).

Posle turskog osvajanja Bačke, Čonoplja je 1570. g. zapisana kao selo u somborskoj nahiji, u kome je živelo 26 domaćina srpskih imena. Neposredno nakon povlačenja Turaka (1687) Čonoplja je naselje sa 20 kuća. Stanovništvo se do kraja 17. veka raselilo (u Sivcu je 1721. g. zapisano prezime Čonopljanin), a Čonoplja je, kao nenastanjena pustara, 1702. g. pripojena posedima somborskih graničara.

Sačuvan je opis pustare Čonoplja, koji je 1746. g. načinio komorski administrator Franc Redl. U njemu je navedeno da je pustara udaljena od Sombora jedan čas jahanja i da na njoj postoje crkveno mesto, stajaće i tekuće vode, kao i uređeni salaši somborskih graničara. U ataru Čonoplje moglo je da se naseli 80 zemljodelaca i da bude zasejeno 350 njiva jesenjih, a 215 njiva prolećnih useva (po 70 njiva ječma i zobi, 40 prosa i 35 njiva kukuruza). Pašnjaci su mogli da ishrane 400 grla stoke, a livade su davale 500 plastova sena. Procena godišnjih prihoda iznosila je 517 forinti i 30 krajcera, a vrednost pustare procenjena je na 10.350 forinti.

Nakon razvojačenja Sombora, Čonoplja je postala komorski posed, na kome je, po preporuci komorskog administratora Franca Redla, 1747. g. naseljen deo graničarskih somborskih bunjevačkih porodica (prve preseljene bile su pojedine grane porodica Bošnjak, Burnać, Džinić, Pašalić, Paštrović, Probojčević i Vuković, a zatim su doseljene i porodice Beretić, Kovačević, Palić, Pašalić, Pletikosić, Požarković, Stanković, Žuljević i druge). Ataru Čonoplje je uskoro pripojen i atar susedne pustare Dolovi.

Baron Redl je 1752. g. poverio Janošu Estergamiju da u Čonoplju preseli i nekoliko desetina mađarskih i slovačkih porodica rimokatoličke veroispovesti. Godine 1763. g. ovde je bilo već 115 kuća (46 bunjevačkih, 5 šokačkih, 49 mađarskih, 4 slovačke, 2 jevrejske i devet komunalnih domova). Novo masovno naseljavanje ovog sela dogodilo se 1786. g. kada je kolonizovano preko 100 nemačkih porodica.

Već 1791. g. u Čonoplji živi 2.137 stanovnika, 1810. g. 3.097, 1836. g. 4.236, 1882. g. 5.130, 1900. g. 4.861, a 1931. g. 4.859 stanovnika. Prva škola i katolička crkva Svih Svetih podignute su do 1762. godine, a današnja crkva sagrađena je 1819. godine.

Prema podacima iz 1805. g. atar Čonoplje prostirao se na 17.649 starih jutara (staro jutro je zahvatalo 2.000 kvadratnih hvati).

Posle Prvog svetskog rata Čonoplja je pripala Kraljevini SHS. Nakon Drugog svetskog rata, krajem 1945. godine, na mesto raseljenog nemačkog stanovništva, u Čonoplju su kolonizovane 493 mahom srpske porodice (sa 2.496 članova), sa Korduna (većinom iz srezova Slunj i Cetingrad, a manji deo iz Vojnića, Vrginmosta i Cazina). Na prvom posleratnom popisu iz 1948. g. Čonoplja je imala 5.733 stanovnika.

Početkom novog stoleća u Čonoplji je podignuta i pravoslavna crkva Svete Trojice.

U selu je, prema popisu iz 2011. godine, živelo 3.426 stanovnika.

                                                                                                                              Milan Stepanović