Istorija,  OBZORJA PROŠLOSTI,  SLAVNI SINOVI RAVNICE,  Znamenite ličnosti

SOMBORAC – LENJINOV SARADNIK

Jedan od najistaknutijih Srba i Jugoslovena u vreme revolucije u Rusiji tokom 1917/18. g. bio je Somborac Lazar Vukičević. Vukičević je rođen u Somboru 1887. godine, kao sin Petra i Jelene Vukićević (sačuvana je fotografija njegovog oca u somborskoj srpskoj narodnoj nošnji, koju je njihov rođak i upravitelj somborske Preparandije Nikola Vukićević poslao na Etnografsku izložbu u Moskvi 1867).

Lazarev otac Petar Vukičević 1867. god.

Lazar je osnovnu školu i štamparski zanat završio u Somboru i već kao mladić je pristupio radničkom pokretu, pa je od 1906. g. učestvovao u štrajkovima i na političkim zborovima radnika po Vojvodini. Bio je 1911. g. urednik lista „Sloboda“, organa Srba socijaldemokrata u tadašnjoj Ugarskoj i jedan od učesnika I kongresa Srba i Bunjevaca socijaldemokrata, održanog novembra 1911. g. u Novom Sadu.

Novi Sad na razmeđu 19. i 20. veka

Početkom Prvog svetskog rata je mobilisan u austro-ugarsku vojsku i poslat u Galiciju, na Ruski front, gde je posle kratkog vremena zarobljen. Učestvovao je u Oktobarskoj revoluciji 1917. godine,a zatim radi u Jugoslovenskom revolucionarnom komitetu i u to vreme se nekoliko puta susreće s V. I. Lenjinom, vođom Revolucije. Tokom 1918. g. Lazar Vukičević je, po Lenjinovom naređenju, u Caricinu (danas Volgograd, ranije Staljingrad) gde izdaje i uređeuje revolucionarni list „Internecionalist“, koji se štampa istovremeno na srpskom, nemačkom i mađarskom jeziku. Tu upoznaje Josifa Džugašvilija Kobu, komandanta odbrane Caricina, koji će kasnije biti poznat pod imenom Staljin.

Vladimir Ilič Lenjin
Josif Visarionovič Džugašvili Koba (kasnije Staljin) kao komandant Caricina 1918. god.
Borci Crvene grade u Caricinu 1918. god.
Propagandni pklakat povodom prve godišnjice Oktobarske revolucije 1918. god.

Od septembra 1918. g. Vukičević uređuje list „Svetska revolucija“ i postaje predsednik Jugoslovenske komunističke grupe u Sovjetskoj Rusiji, a po osnivanju Kraljevine SHS ova grupa dobija zadatak da se vrati u domovinu i da nastavi revolucionarni rad. Vukičević je tada izabran za predsednika Centralnog komiteta Komunističke partije Srba, Hrvata i Slovenaca. Pred odlazak iz Rusije Vukičević se još jednom sreo sa Lenjinom, koji mu je savetovao da se balkanski komunisti ujedine jer će samo njihovo jedinstvo osigurati uspeh u borbi i pomoć Sovjetskoj Rusiji.

Lazar Vukičević

U domovinu se Vukičević vratio u februaru 1919. godine, preko Budimpešte, gde se sastao sa Belom Kunom, budućim vođom Mađarske revolucije. Tom prilikom Vukičević je, sa saradnicima, objavio poznati revolucionarni proglas Bačvanima i Banaćanima. Kada je krajem marta 1919. g. u Mađarskoj izbila revolucija koja će rezultirati osnivanjem Mađarske sovjetske republike, Vukičević je ponovo otišao u Budimpeštu i učestvovao u revoluciji, izdajući list „Crvena zastava“, a istovremeno je u Budimpešti štampao revolucionarne proglase, letke i brošure i slao ih u domovinu.

Mađarska revolucija 1919. god.

Vukičević je sudelovao u osnivanju Socijalističke radničke partije Jugoslavije (komunista), buduće KPJ, na Kongresu ujedinjenja, aprila 1919. g. u Beogradu, i bio je izabran za člana Centralnog partijskog veća.

Učesnici Kongresa ujedinjenja ispred nekadašnjeg hotela “Slavija” u Beogradu 1919. god.

Po povratku u zemlju iz Mađarske i dalje je bio aktivan u radničkom pokretu, ali se iz političkog i revolucionarnog rada povukao nakon donošenja Zakona o zaštiti države (1921). Otvorio je u Beogradu omanju knjižaru i tokom narednih godina izdavao je manje brošure naprednih sadržina.

Ipak, revolucionarna prošlost mu nije oproštena i uhapšen je ubrzo po fašističkoj okupaciji Beograda 1941. godine. Streljan je iste godine u logoru na Banjici.

M. S. 

Ostavite komentar

Vaša e-mail adresa neće biti objavljena.