Prvi koliko-toliko precizniji plan grada Sombora nalazi se na austrijskoj vojnoj mapi širokog područja tadašnje Ugarske kraljevine, kao dela Habzburške monarhije. Mapa je nastala između 1782. i 1785. godine i na njoj su veoma detaljno zabeležena sva naselja, od salaških i najmanjih seoskih naselja, pa do slobodnih i kraljevskih gradova kakvi su u to vreme bili Sombor, Novi Sad i Subotica.
U okolini Sombora na mapi su označena skoro sva veća salaška naselja – Rančevo, Bilić, Obzir (zapisan kao Mali Bilić), Šaponje, Lenija, Gradina, Žarkovac (zapisan sa imenom Somborski salaši), Bukovac, Šikara i Šivolja (današnji Bezdanski salaši), a ucrtani su, ali nisu upisani imenom, i salaši Milčić, Lugumerci (danšnje Lugovo), Čičovi i Nenadić. U okolini Sombora ucrtane su i obe velike gradske šume – Bukovačka, koja se prostirala na oko 1.000 starih jutara, i Šikara koja se prostirala na oko 200 starih jutara. Pored Mostonge, kraj Čičova, ucrtana je i imenom označena tek sagrađena kapela Snežne Gospe, kao i uzvišenje Klisa u ataru Gradine. Sa zapadne i južne strane grada protiče reka Mostonga, a severno i severoistočno od Sombora ucrtane su brojne velike bare. Mapa beleži budući tok još neprokopanog Velikog bačkog (Francovog) kanala, mada kasnije rešenje donekle odstupa od plana jer je pored Sombora jednim delom kanal tekao koritom Mostonge, što na mapi nije ucrtano u plan toka kanala.
Sombor na mapi s početka osamdesetih godina 18. veka tek je počeo da se širi izvan svog najstarijeg jezgra. Unutrašnja varoš (današnji Venac) još je potpuno okružena šancem sa vodom. Preko šanca su četiri drvena mostića (ćuprije), od kojih se jedan nalazio na početku Apatinskog puta (sa zapadne strane), drugi na početku Bajskog puta (današnje Vojvođanske ulice) sa severne strane, treći na početku Lenčanskog ili Čonopljanskog puta (današnja Blagojevićeva ulica) sa istočne strane i četvrti na kraju Staparskog puta, sa južne strane. Unutar današnjeg Venca raspoznaju se neke od ulica – Dositejeva, Pariska, Glavna, Mrazovićeva, Čitaonička, Velikocrkvena ili Veljka Petrovića, kao i sva četiri venca. Ostale ulice još nisu bile formirane (nema još ulica Laze Kostića, J. J. Zmaja, Trga cara Lazara, Mirne, Nikole Vukićevića, Zlatne grede, Njegoševe). Od značajnijih zdanja ucrtane su obe velike crkve – Svetođurđevska (pravoslavna) i Presvetog Trojstva (rimokatolička), zgrada Franjevačkog manastira (današnji Župni dvor), gradska solana (na uglu današnje Čitaoničke i Trga Sv. Đorđa), Gradska kuća, Gramatikalna škola (kasnije zdanje gimnazije) na početku današnje Dositejeve ulice, te Grašalkovićeva palata (sedište Bačke komorske administracije) i Krušperova zgrada (današnji Istorijski arhiv).
Plan grada prikazuje nastanak prvih ulica u četiri somborska predgrađa – Gornjoj varoši, Crvenki, Mlakama i Selenči. U Gornjoj Varoši ucrtana je Ulica Sv. Florijana (današnja Batinska) i početak Bezdanskog puta, koje se spajaju ispred Kalvarije (oko današnjeg Logora). Postojala je u Gornjoj varoši još i ulica Sv. Roke, koja je vodila ka Katoličkom groblju, kao i današnja ulica Matije Gupca. Apatinski put je postojao do sredine današnje ulice, a na Selenči je postojala i Kaluđerska ulica (sadašnja Kneza Miloša), koja se nastavljala na Sonćanski put (do bunara). Poslednja gradska ulica na južnom delu grada bila je današnja Samka Radosavljevića. Izlazila je na Staparski put, koji je upravo kod nje i završavao. S leve strane Staparskog puta ucrtane su županijske kasarne (na mestu današnjeg Doma učenika, OŠ “Avram Mrazović” i Pedagoškog fakulteta), a zdanje Županije nastaće tek četvrt veka kasnije. U Mlakama su ucrtani Sivački put (današnja 21. oktobra) i to s desne strane do današnjeg Pedagoškog fakulteta, a sa leve do današnje ulice Sv. Save, a zatim se vide i zameci današnje Beogradske ulice i ulice Branka Radičevića, obe sa svega nekoliko kuća. U Crvenki je postojao Lenčanski put (današnja Blagojevićeva), do polovine današnje dužine ove ulice, zatim današnja Konjovićeva ulica (ranije Segedinski put), takođe najviše do polovine današnje dužine, kao i Lemeški sokak (današnja Svetozara Miletića), te Višnjićeva i još jedna, danas nepostojeća ulica, koje su povezivale Bajski put na severnom rubu grada (takođe do polovine današnje dužine) sa Lemeškim sokakom. Drugih ulica u Somboru pre 235 godina nije bilo.
Grad je imao dva veća zidana mosta preko reke Mostonge i oba su ucrtana na mapi (jedan kod Šikare, a drugi na mestu današnjeg apatinskog mosta preko Velikog bačkog kanala, koji ovde teče nekadašnjim koritom Mostonge). Na putu ka Apatinu, iza mosta, ucrtani su velika gradska čarda i krst.
Sombor je, kako beleži mapa, tokom pretposlednje decenije 18. stoleća još u potpunosti bio okružen voćnjacima i vinogradima (upravo takvog ga beleže i zapisi nastali jedan vek ranije, krajem 17. stoleća).
Milan Stepanović
