Ugledni somborski advokat dr Đorđe Đura Nikolić (1859-1935), dugogodišnji gradski kapetan i ugarski kraljevski ministartski savetnik, poznat po svojoj strogosti (u Somboru je, nakon što je Đura Nikolić nemilosrdnim kažnjavanjem prestupnika uspeo da iskoreni velike i učestale krađe konja i marve po salašima, spevana pesmica: Bog da živi Nikolića Đuru, / mnogima je taj dao po turu), podigao je 1906. g. na glavnoj ulici, na mestu svoje prethodne kuće, novu jednospratnicu, prema projektu koji je 1905. g. sačinio arhitekta Karel Bernhart (izveštaj o završetku gradnje ovog zdanja gradski inženjer podneo je 1909. godine). Otac Đure Nikolića, nekadašnji carski komesar, gradski blagajnik i rukovodilac gradskog katastra Ignjat Nikolić bio je rodom iz Bele Crkve u Banatu, a majka mu je bila Somborka Sofija rođ. Morokvašić.
Ranije su se na mestu Nikolićeve jednospratnice nalazile dve prizmene kuće. Jedna je bila u posedu senatora Avrama Maširevića (prema podatku iz 1837. g. veličine 196 kvadratnih hvati), a kasnije njegovog sina Lazara i njegove braće Save i Ljubomira (Sava je, pod monaškim imenom Samuil, od 1864. do 1870. g. bio mitropolit karlovački i patrijarh srpski, a Ljubomir je, od 1861. do 1867. godine, bio gradonačelnik Sombora). Druga je bila u posedu Mihaila Maširevića (prema podatku iz 1837. g. veličine 183 kvadratna hvata), kasnije u vlasništvu njegovog sina Petra Maširevića (kasnije će u susedstvu ove palate, na mestu gde se ranije nalazila prizemna kuća zamenitog Somborca, pedagoga Nikole Vukićevića, 1912. g. biti podignuta dvospratna palata njegovog zeta dr Davida Konjovića, oca slikara Milana Konjovića).
Nova kuća dr Đure Nikolića, koja se nalazila naspram tornja Svetođurđevske crkve, imala je fasadu u stilu eklekticizma. Na sredini zgrade nalazi se nenaglašen ispad koji je u prizemlju imao dva polukružna izloga i polukružnu kapiju koja je bila uokvirena sa dva korintska pilastra, a na spratu tri pravougaona prozora okružena pilastrima i balkon koji su držale tri konzole (srednja je kasnije skinuta). Dva manja ispada nalaze se na oba krila zgrade, sa erkerima i malim balkonima natkrivenim baldahinom, koje su držale po dve konzole, a iznad svakog erkera nalazi se malo kube sa po tri barokna prozorčeta. Između dva kubeta, na krovu, nalaze se, takođe, tri barokna prozorčeta sa okulusima. Na spratu manjih ispada nalazio se po jedan velik pravougaoni prozor koji je izlazio na balkon, a u prizemlju su bila polukružna vrata. Između manjih i središnjeg ispada, na spratu su bila još po dva pravougaona prozora, ispod kojih su, u prizemlju, bili polukružni izlozi. Prizemlje zgrade kasnije je potpuno promenjeno i uklonjeni su skladni polukružni izlozi i ulazna vrata u radnje, ali je sprat bio sačuvan u punoj svojoj lepoti.
Odmah po izgradnji ove zgrade, u prizemlju je tapetarsku radnju otvorio Nenad Šljukić, a na fotografiji nastaloj oko 1908. g. vide se natpisi vlasnika radnji Šlajzera, Hercoga i Goldštajna (nešto ranije Hofnera i Šranca). Kasnije je, između dva svetska rata, u prizemlju kuće Đure Nikolića bila prodavnica automobila, automobilskih delova i drugih mašina, vlasnika Dezidera Rodera, a uz njega i frizerska, krojačka, časovničarska i kožarska radnja. Posle II svetskog rata ovde su se nalazile prodavnice “Moda” i komision “Vojvodina”, a kasnije i jedna od prvih samoposluga u Somboru. U dvorišti ovog zdanja nalazila su poznata somborska fotografska radnja Petra Radojevića.
U nacionalizovanoj zgradi, koja je 1969. g. proglašena za zaštićeni spomenik kulture, a od 1991. g. ima i status kulturnog dobra od velikog značaja, nalazi se već decenijama somborski opštinski Katastar. U dvorištu palate Nikolića kasnije su izgrađeni lokali sa radnjicama, a uklonjene su i zidne pregrade prema pijaci.
Detaljna obnova ovog zdanja, pri kojoj su u prizemlju vraćeni nekadašnji polukružni izlozi, završena je 2006. godine, nakon čega se palata Nikolića, u prvobitnoj lepoti, našla, besumnje, među najlepšim starim arhitektonskim znamenjima Sombora.
M. S.
