Istorija,  OBZORJA PROŠLOSTI

SONĆANSKI PUT

Sonćanski put pripada redu starijih somborskih ulica i vidljiv je na mapama grada s početka 19. veka. Protezao se od raskrsnice nekadašnje Kaluđerske ulice (danas Knjaza Miloša) i Ulice Belog goluba, prema putu za Sontu. Tokom većeg dela postojanja ulica je nosila ovaj naziv, osim u periodu pred Prvi svetski rat, kada je deo ulice, od njenog početka do ukrštanja sa nekadašnjom Bedemovom ulicom (kasnije Samka Radosavljevića) nazvan imenom ugarskog grofa Mikloša Berčenjija (jednog od predvodnika mađarskog Rakocijevog ustanka protiv Habsburga, početkom 18. stoleća), kao i tokom pretposlednje decenije 20. veka, kada je (od 1981. do 1991) ulica nosila ime visokog državnog i partijskog rukovodioca nekadašnje SFRJ Stevana Doronjskog. Najstariji deo ove ulice (tačnije njena desna strana) ujedno je i jedan od najviših delova grada Sombora.

Sonćanski put na mapi Sombora iz 1837. god.
Sonćanski put na mapi Sombora iz 1878. god.

Ulica je popločana osamdesetih godina 19. veka. Prema podacima iz 1902. g. dužina ulice (sa ulicom Bela Goluba) iznosila je 1.045,8 metara, širina puta 5,67 metara, a ukupna putna površina 6.048,5 kv. metara, koja je u potpunosti bila popločana sitnom kockom, odnosno lomljenim kamenom. Na samom početku Sonćanskog puta iskopan je 1906. g. arteski bunar, a na kraju ulice, sa leve strane, nalazila se “Sonćanska kapija”, odnosno jedna od desetak somborskih gradskih kapija na kojima je naplaćivana “drumarina” prilikom ulaska u grad. Na samom kraju Sonćanskog puta nalazio se kameni katolički krst, podignut 1891. god. (postoji i danas, delimično ruiniran), a pravoslavni krst, koji je postojao još početkom 19. veka, bio je postavljen na raskršću Sonćanskog puta i sadašnje ul. Samka Radosavljevića, kod bunara (od njega je ostalo samo postolje, ali je krst pre nekoliko godina potpuno obnovljen).

Početak Sonćanskog puta sa arteskim bunarom (oko 1908. god.)
Katolički kameni krst podignut 1891. god.

Arhitekturu većeg dela ulice činile su, uglavnom, kuće seoskog tipa, da bi, tokom prve polovine 20. veka, bilo podignuto i nekoliko veoma lepih i velikih prizemnih stilskih kuća. U ovoj ulici je, u kući sa brojem deset, od 1906. g. radila i prva somborska Fabrika hleba.

Sonćanski put oko 1905. god.

Godine 1962. podignuta je i jednospratnica doma MZ „Selenča“. Na levoj strani ulice, nakon raskršća, tokom poslednjih decenija prizemne kuće su zamenjene stambenim višespratnicama, čime se i završava zapadno područje Nove Selenče.

Sonćanski put danas

Ulica je asfaltirana sedamdesetih godina 20. veka.

Milan Stepanović

 

4 Komentara

  • Slobodan Burgovic

    Veci deo svoga detinjstva sam proveo bas u ovoj ulici i za nju me vezu prelepe uspomene,ali ove podatke o njoj do sada nisam znao.

  • Branislav

    Knjiga Umetnička Topografija Sombora, Pavle Vasić, Matica Srpska spominje da je na Sonćanskom putu br. 10 bila prvobitno turska džamija a kasnije pekara.

    • Milan Stepanović

      Ni jedan drugi izvor tako nešto ne pominje (sama Vasićeva monografija obiluje pogrešnim podacima), a jednostavnim uvidom u najstarije mape grada iz prve polovine 18. veka jasno je da Sonćanski put kao naseljen deo Sombora nije postojao u vreme turske uprave.

      • Valerija

        Familija Skorutyak je zivela u broju 1. Moj nagypapa a zatim i moj tata su u broju jedan imali limarsku radionicu a stric automehaničarsku. Obožavali smo da igramo žmure oko trafike, malo pre berbera na početku Birčaninove, a po žvake i čokoladice smo išli u prodavnicu preko puta , kod čika Lacike. Stare kuće više nema ali su ulične table Sonćanskog puta i Bela goluba sačuvane.

Ostavite komentar

Vaša e-mail adresa neće biti objavljena.