Sombor je, kroz istoriju, tokom prethodnih 130 godina, zvanično imao 16 počasnih građana. Neki do njih su, zaista, imali izrazite zasluge za grad i njegov napredak. S druge strane, deo njih je status počasnog građanina Sombora dobio olako, bez stvarnih zasluga, isključivo zbog svog visokog političkog položaja, što je posebno bilo izraženo tokom prvih godina 20. stoleća.
Još osamdesetih godina 19. veka za počasnog građanina Sombora izabran je kaločki nadbiskup dr Lajoš Hajnald [Haynald Lajos] (1816-1891), zaslužan za podizanje nekoliko bolničkih i prosvetnih zdanja u Somboru.
Zvanje počasnog građanina Sombora dobio je osamdesetih godina 19. veka i grof Đula Andraši [Andrássy Gyula] (1823-1890), nekadašnji mađarski premijer (1867-1871) i austrougarski ministar spoljnih poslova (1871-1879).
Posle njega, naziv počasnog građanina Sombora dobio je 1892. godine, povodom 90. rođendana, vođa Mađarske revolucije 1848/49. g. Lajoš Košut i to na predlog dr Petra Cvetkovića, predsednika somborske Srpske pravoslavne crkvene opštine.
Godine 1893. g. zvanje počasnog građanina Sombora dobio je poznati mađarski dramski pisac i novelista Mor Jokai [Jókai Mór] (1825-1904), a po njemu je bio nazvan i trg ispred današnjeg somborskog Muzeja.
Zvanje počasnog građanina, nakon što je njegovom zaslugom dograđena zgrada sirotišta (današnja OŠ “Bratstvo-jedinstvo”), a 1902. godine, posle 40 godina od početka izgradnje, dovršena monumentala somborska crkva Sv. Kralja Stefana-Ištvana (danas poznatija kao Karmelićanska), dobio je i kaločki nadbiskup Đerđ Časka [Császka György] (1826-1904).
Za počasnog građanina Sombora početkom 20. veka proglašen je i grof Albert Aponji [Apponyi Albert] (1846-1933), mađarski političar, predsednik Mađarskog sabora (skupštine), te ministar obrazovanja i vera u vreme najbrutalnije mađarizacije nemađarskih naroda u Kraljevini Ugarskoj, izražene upravo kroz prosvetni sistem.
Povodom 50. godišnjice svešteničke službe, za počasnog građanina Sombora proglašen je 1905. g. nekadašnji zaslužni somborski prota, a tada patrijarh srpski Georgije Branković (1830-1907), ujedno i ktitor zdanja somborske Preparandije.
U nizu mađarskih političara iz perioda pre Prvog svetskog rata, koji su pre 1909. g. dobili zvanje počasnog građanina Sombora, nalazili su se i Ferenc Košut [Kossuth Ferenc] (1841-1914), sin predvodnika Mađarske revolucije 1848/49. g. Lajoša Košuta, kao i grof Aladar Ziči [Zichy Aladár] (1864-1937).
Za počasnog građanina Sombora proglašen je, zatim, rođeni Somborac i kaločki nadbiskup dr Đula Varoši [Városy Gyula] (1846-1910).
Godine 1912. počasni Somborac postaje i ugledni mađarski novinar i putopisac Karolj Verteši [Vértesi Károly] (1843-1917), inače predsednik Književnog društva Bačko-bodroške županije, koji je odlično govorio i srpski jezik.
Prvih dana januara 1919. g. za počasnog građanina izabran je srpski vojvoda Petar Bojović (1858-1945), komandant armije čije su čete 13. novembra 1918. g. ušle u Sombor.
Godine 1934. g. za počasne građane Sombora proglašeni su tadašnji patrijarh srpski Varnava Rosić (1880-1937) i episkop bački dr Irinej Ćirić (1884-1955).
Kao i u većini drugih jugoslovenskih gradova, i u Somboru je zvanje počasnog građanina, povodom 70. rođendana, dobio 1962. g. tadašnji predsednik FNR Jugoslavije, maršal Josip Broz Tito (1892-1980).
I konačno, 1997. godine, počasni Somborac postao je Arne Engeli (1936), Švajcarac iz kantona Turgau, izuzetan humanista, koji je Somboru i njegovim zdravstvenim, humanitarnim i kulturnim ustanovama nemerljivo materijalno i moralno pomogao u teško vreme 1990-tih. Jedan je od retkih sa ovog spiska kome zvanje počasnog građanina Sombora bez dvojbe pripada.
Milan Stepanović
