Istorija,  OBZORJA PROŠLOSTI

PEČAT SONTE – NAJSTARIJI SAČUVAN SIMBOL NEKOG NASELJA U BAČKOJ

Mada je velik broj naselja tokom srednjeg veka postojao u Bačkoj i Bodroškoj županiji, koje su se nalazile na prostoru današnje Bačke, sačuvan je svega jedan pečat sa simbolom nekog grada ili naselja na ovom prostoru iz srednjovekovnog perioda. Reč je o pečatu tadašnjeg gradića, odnosno trgovišta Sonte kraj Dunava, danas naselja jugozapadno od Sombora i jugoistočno od Apatina.

Sonta se u arhivskim dokumentima pominje od kraja 12. veka, a nalazila se u blizini stare zemljane tvrđave koja je postojala još u doba slovenske prevlasti u Panonskoj niziji, pre dolaska Mađara. Staro slovensko ime ove tvrđave bilo je Savnica (Savonca), a 1206. g. tvrđava i naselje zapisani sa oblikom Souncha. Vremenom se ustalio oblik Sonta. Naselje je od kraja 14. veka bilo u posedu opatica starobudimske opatije i predstavljalo je značajnu luku kraj Dunava (nekadašnja Sonta nije geografski potpuno identična sa današnjom jer je, vremenom, zbog promena toka Dunava i plavljenje područja, naselje više puta preseljavano za nekoliko kilometara).

Sonta (uokvirena) na Lazarusovoj mapi Kraljevine Ugarske iz 1525. god.

U Državnom arhivu Mađarske sačuvan je dokument, napisan 18. oktobra 1464. godine, kojim vlasti (sudija i zakletnici) trgovišta Sonte (Oppidum Zond) presuđuju u sporu o nasleđu imovine bivšeg sonćanskog trgovca Petra, koji je, po svedočenju ovdašnjeg učitelja, kao i nastojnika imanja starobudimskih opatica u Sonti, svu svoju nepokretnu imovinu (zemlju i kuće) ostavio svojoj supruzi i deci. Oko njegovog nasledstva vođena je parnica jer je deo imovine hteo da nasledi Petrov brat Mihailo, ali je dokazano da Petrova imovina nije nasleđena od njihovog oca, nego je stečena tokom života, pa je odbijen zahtev njegovog brata za podelu te imovine, te je Petrova udovica dobila potpuno pravo na raspolaganje imanjem svog pokojnog supruga.

Dokument o nasleđu imovine sonćanskog trgovca Petra iz 1464. god.

Kako je ovo jedan od hiljada dokumenata slične sadržine, on svakako ne bi bio posebno zanimljiv, da na dokumentu nije sačuvan viseći pečat trgovišta Sonta, kojim je presuda sudije i zakletnika overena. Pečat je okruglog oblika, a na njemu je vidljiv simbol velike ribe (kraj Sonte se nalazio velik ribnjak u posedu starobudimske opatije), iznad koje se, koliko se može raspoznati, nalaze ljudske figure. Kružni natpis je teško čitljiv, ali je, prema tadašnjem obrascu, verovatno pisalo “Pečat trgovišta Sonta” (Sigillum oppidum Zond).

Pečat trgovišta Sonte iz 1464. god.

Ovo je jedini sačuvan pečat nekog bačkog srednjovekovnog naselja (pri čemu ne računamo pečat Kaptola u Baču još s početka 13. veka, koji je bio simbol crkvene, a ne gradske civilne institucije).

Milan Stepanović 

Ostavite komentar

Vaša e-mail adresa neće biti objavljena.