Prvi Okružni ured za socijalno osiguranje radnika i službenika osnovan je u Somboru 1907. godine, ali nema podataka gde se nalazilo njegovo sedište. Kada je 1922. g. Kraljevina SHS usvojila Zakon o osiguranju radnika, u Somboru je ponovo uspostavljen Okružni ured za osiguranje radnika, a nadležnost ove kancelarije protezala se na sva naselja zapadne Bačke, od Sombora do Vrbasa i Bača, a do 1927. g. i na teritoriju Baranje (od 1939. g. somborski Okružni ured ponovo je bio nadležan i za Baranju). Ured je prvobitno bio smešten u jednoj kući u nekadašnjoj Šeširdžijskoj ulici (kasnije Ilije Birčanina), a 1924. g. kupljena je za 400.000 dinara kuća Ištvana Hušveta na uglu Vencu Stepe Stepanovića i Mirne ulice, kako bi na njenom mestu bila sagrađena zgrada Ureda (ovaj posed je, prema podacima zemljišne knjige iz 1837. godine, tada pripadao udovi Katarini Vuković, a prostirao se na površini od 178 kvadratnih hvati; 1844. g. posed je pripadao gradskom senatoru Ivanu Ambrozoviću, koji je bio vlasnik susednog poseda veličine 352 kvadratna hvata, na kome će se kasnije, takođe, prostirati deo zdanja Ureda).
Mada je izgradnja trebalo da počne 1925. godine, zbog nedostatka sredstava privremeno se odustalo od gradnje. Središnji ured u Beogradu odobrio je 1926. g. sredstva za zidanje zgrade i uneo troškove izgradnje u svoj investicioni plan za period 1927-1930. godina, a planirana sredstva za izgradnju iznosila su 2.600.000 dinara, od čega je 1.100.000. već ranije bilo prikupljeno. Do završetka gradnje, službe Okružnog ureda bile su smeštene na više različitih lokacija, što je stvaralo poteškoće u radu ove ustanove – u Birčaninovoj ulici br. 47, u zgradi Bačkog poljoprivrednog udruženja na Vojvođanskoj ulici, a zatim u Ledererovoj (nekadašnjoj Fernbahovoj) zgradi na Vilsonovom (ranije Pozorišnom) trgu, te u kući Ištvana Hušveta dok nije srušena radi izgradnje nove zgrade.
Velike zasluge za izgradnju novog zdanja Okružnog ureda za osiguranje radnika ima je dugogodišnji direktor ove ustanove, Somborac dr Martin Matić, koji je u vreme prisajedinjenja Vojvodine Srbiji 1918. g. bio jedan od političkih predvodnika ovdašnjih Bunjevaca, inače blizak sindikatima i ideji borbe za radnička prava.
Građevinski projekat novog zdanje Okružnog ureda za osiguranje radnika bio je gotov tek krajem 1929, a izgradnja nove zgrade trajala je tokom 1930/31. godine. Zgrada je sagrađena kao jednospratnica, u stilu kasnog art dekoa, odnosno rane moderne. U prizemlju su se nalazile ambulante sa čekaonicama i prijemne kancelarije, a na spratu su bile smeštene kancelarije administracije. Zgrada je useljena do kraja 1931. godine. U proleće 1937. g. odlučeno je da bude dograđen deo zgrade, što je Središnji ured odobrio tek dve godine kasnije.
Posle Drugog svetskog rata u ovoj zgradi bile su smeštene gradska i sreska služba socijalnog osiguranja, a početkom pedesetih godina XX veka njen zvaničan naziv bio je „Dom narodnog zdravlja“. Njena svrha ostala je nepromenjena sve do danas, mada su zvanični nazivi ustanove menjani više puta tokom proteklih 60 godina (Zavod za socijalno osiguranje, Zajednica zdravstvenog osiguranja radnika, SIZ za zdravstvo, Republički fond za zdravstveno osiguranje, a ovde je danas smešten i Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje). Tokom 2024. g. zgrada je detaljno obnovljena.
Milan Stepanović
